Hakkında
Meşhur Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi.
Mâverâünnehir bölgesinin yetiştirdiği seçkin âlimlerden Hâfızuddîn Ebul-Berekât Abdullah İbn Ahmed en-Nesefi (öl. Ağustos 1310). Özbekistan'ın türkçe adıyla "Karşı" diye bilinen Nesef şehrinde dünyaya gelmiş ve orada yetişmiştir. Nesef şehrinin bulunduğu bölgeye "Soğd" adı verilmektedir. Nesefi'nin doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Birçok eserinin İslâm âleminde meşhur ve yaygın olması, medreselerde asırlar boyu okutulmuş olması yanında hayatı, tahsili ve yetişmesi hakkında da yeterli bilgi bulunmamaktadır. Ancak yazdığı eserlere bakarak onun, Fıkıh, Usûl-i fıkıh, Kelam (Usûlu'd-dîn), Hadis ve Tefsir'de çok iyi tahsil gördüğünü söylemek mümkündür.
Fıkıh'ta hocaları Bedruddîn Hâherzâde (öl. 651/1253) ve Hamîduddîn ed-Darîr Ali İbn Muhammed el-Buhârî (öl. 666/1267-1268)'dir. Ayrıca Şemsul-Eimme Muhammed İbn Abdüssettâr el-Kerderî'den de ders almıştır.
Tahsilini bitirdikten sonra muhtelif şehirlerdeki medreselerde, bu arada Kirman'daki el-Kutbiyye es-Sultâniyye medresesinde müderrislik yapmış ve bu derslerinde kendi eserlerini de okutmuştur. Talebelerinden Muzafferuddîn Ahmed İbn Ali es-Sââtî (öl. 694/ 1294) ve Hüsâmuddîn Hüseyin ibn Ali es-Siğnâkî (öl. 714/1314) özellikle fıkıh sahasında meşhurdurlar.
Nesefi gerek ilim tahsili için, gerekse yetiştikten sonra muhtelif seyahatler yapmışsa da sadece Bağdad'a yaptığı seyahat bilinmektedir. Bu seyahatinde Bağdad'da kaldığı sürede İmam Mergınânî (öl. 593/1196)'nin el-Hidâye adlı eserini şerhettiği kaynaklarda kaydedilmektedir (Lüknevî, el-Fevâidul-Behiyye fı Terâcimil-Hanefıyye, Mısır 1324, s.102). Vefatı da bu yolculuğundan dönüşte İzec şehrinde 710/ 1310 yılında olmuş ve oraya defnedilmiştir.
Ebul-Berekât daha ziyade bir Hanefi fakîhi ve usulcüsü olarak bilinir. Hattâ bazı kaynaklarda onun, mezhebde müctehidlerin sonuncusu olduğu kaydedilir (Lüknevî, el-Fevâidul-Behiyye, s. 102). Zaten en meşhur eserleri de füru' ve usûlü ile Fıkıh sahasındadır. Hemşehrisi Ebû Hafî Ömer en-Nesefi (ö. 537/1142) kadar olmasa bile Kelam sahasında da kıymetli eserler meydana getirmiştir.
Nesefi, itikadda o zamanda bölgede yaygın durumdaki Mâtürîdî mezhebine mensup olup yine o bölgelerde, müslümanların kafalarım karıştırmaya çalışan Kerramiyye ile, bundan daha önemli ve etkili olan Mu'tezile mezhebi ile mücadele etmiş ve bunlara karşı Ehl-i Sünnet'i müdafaa etmiştir.
Tesbit edilen yirmi bir eserinden önemli ve meşhur olanları şunlardır:
1. el-Vâfi. Hanefi fıkhı üzere fürûul-fıkha dair bir eseridir.
2. el-Kâf: el-Vâfi adlı kendi eserinin şerhidir ve 684/ 1285 yılında tamamlamıştır.
3. Kenzu'd-Dekâik: Hanefi fıkhında dört muteber eserden (el Mütûnul erbaa) biri olan bu eseri el-Vâtî adıyla yazdığı fürûu fıkha dair eserinin hülâsasıdır. Yaygın olarak meydana gelen hâdiselere verilen fetvaları içerir. Herhalde medreselerde okutulmak üzere ders kitabı olarak hazırlanmış ohnahdır. Zaten asırlar boyunca medreselerde okutulmuş, Hanefî fıkıh âlimlerince çok tutulmuş ve birçok şerhi yapılmıştır (Bu şerhler için bk. Bedreddin Çetiner, Ebul-Berekât Abdullah İbn Ahmed en-Nesefî ve Medâriku't-Tenzîl ve Hakâiku't-Te'vil Adlı Eseri, Basılmamış doktora tezi, Erzurum 1984, s. 30-33).
4. Menârul-Envâr: el-Menâr fil-Usûl adıyla da bilinir. Usûle dair kısa ama son derece meşhur bir eserdir. Bu eserin de birçok şerh ve hâşiyeleri vardır. İlk şerhi de yine müellif tarafından Keşfu'l-Esrâr adıyla yapılmış olup 1316'da iki cilt halinde neşredilmiştir. Şerh ve hâşiyelerinin sayısı 24'ü bulmaktadır.
5. Şerhul-Kasîdetü'l-Lâmiyye fi't-Tevhîd: Kelâm sahasında İmamul-Harameyn Muhammed İbn Osman el-Ûşî (öl. 569/1173)'nin Kasîdetul-Lâmiyye'sinin şerhidir.
6. Umdetul-Akâid: Kelama dairdir. İlk şerhi el-l'timâd adıyla yine kendisine aittir. Bunun dışında yedi şerhi daha vardır.
7. Medâriku't-Tenzîl ve Hakâiku't-Te'vîl: Nesefi Tefsiri olarak bilinen tefsiridir.
M.1220 yıllarında başlayan, başta Mâverâünnehir bölgesi olmak üzere hemen bütün İslâm ülkelerini tahrip eden, kütüphaneleri yok eden, ilim erbabını halktan ayırmadan katleden Moğol istilâsının hemen akabinde Mâverâünnehir'de yetişen âlimler arasında mümtaz bir mevkiye sahip olan Ebu't-Berekât en-Nesefi hemen bütün İslâmî ilimlerde zirveye tırmanabilen nâdir âlimlerdendir. Türk olmasına rağmen eserlerini zamanındaki teâmüle uyarak bütün müslümanların ortak dili olan Arapça ile yazmıştır.
Nesefî Tefsiri
Eser, bir dirayet tefsiridir. Kısa, özlü, kolay anlaşılır bir arapça ile kaleme alınmıştır. Ebul-Berekât, bu tefsirinin özelliklerini tefsirin çok kısa olan mukaddimesinde şöyle belirtir:
"İsteğine icabet etmem taayyün eden bir zât benden te'vîlâta dair orta hacimli bir eser yazmamı istedi. Bu kitab, i'râb (dilbilgisi tahlilleri) ve kırâât vecihlerini toplayacak, bedî ve işârât ilimlerini ihtiva edecek, Ehl-i sünnet vel-Cemâat'ın sözlerini içine alacak, bid'at ve dalâlet ehlinin bâtıl görüşlerinden uzak olacak, usandıracak kadar uzun, anlamı bozacak derecede kısa olmayacaktı. Hazer ve sakınma yolunu tutup buna beşerin gücünün yetmeyeceği düşüncesiyle adımımı bir ileri atıyor, bir geri alıyordum. Ama sonunda birçok engele rağmen Allah'ın izniyle bu esere başladım ve kısa bir sürede de tamamladım" (Medâriku't-Tenzîl, Mısır t.y., 1, 2).
Bazı kaynaklarda bu tefsirin Zemahşerî (öl. 538/1143)'nin el-Keşşâf adlı tefsirinden özetlenmiş olduğu iddia edilirse de belki ondan çokça istifade ettiği söylenebilir. Bir de Keşşâf'taki mu'tezile mezhebini teyid eden açıklamaları ve te'villeri ayıklamaya çalıştığı görülüyor.
Tefsir gramer ağırlıklıdır. Ayetlerin dil yönünden tahliline çokça yer verilir. Tefsirde Arap dil bilgisinin tefsirle birlikte verilmeye çalışıldığı açıkça sezilir. Eserde mütevatir kıraatlere (el-Kıraatul-Aşr) işaret edilir. Çoğu zaman da kıraat farklılıkları tefsirde malzeme olarak kullanılmaz. Şâz kıraatlara yer verilmez. Halbuki kendisinden özetlendiği iddia edilen el-Keşşâf tefsirinde şâz kırâatlere çokça yer verilir ve bu şâz kıraatlerden te'vilde yararlanılır.
Eserde çok hadis kullanılmakla birlikte (Kur'an'ın hadisle tefsiri), rivayet tefsirlerinde görülen metodla değil de sadece ayetlerin tefsiri ile ilgili kısımları alınmış, bazan da hadisler manâ olarak verilmiştir. Az olmakla birlikte hadislerin bulunduğu eserlere işaret edildiği de vakidir. Sûrelerin ve bazı ayetlerin faziletlerine dair verdiği hadislerin birçoğunun ihtiyatla karşılanması gerekir. Bu tefsirde uydurma hadis olmamakla birlikte zayıf hadislerin bulunduğu söylenebilir. Öte yandan az da olsa isrâiliyyâta rastlanır ama çoğunlukla bunların isrâiliyyâttan olduğuna işaret edilir.
Bu arada Nesefî, tefsirine birçok tarihî olay ve kıssayı da almış, çokça istifade ettiği Zemahşerî'nin el-Keşşsâfının aksine mutasavvıfların görüşlerine eserinde yer ermiş; zaman zaman tasavvuf kokan, tasavvuf neşvesi bulunan ahlâkî sözler ve açıklamalarla tefsirini süslemiştir. Onun, el-Hasenul-Basrî (öl. 110/728), Sâbit İbn Eslem el-Bunânî (öl. 127/744), Mâlik İbn Dînâr (öl.131/748), İbrahim Edhem (öl. 161/778), Cüneyd-i Bağdâdî (öl. 279/908); Zünnûn el-Mısrî (öl. 245/858), Sehl İbn Abdullah et-Tusterî (öl. 283/912) ve Huseyn İbn Mansûr el-Hallâc (öl. 309/922) gibi ilk devir sûfîlerinden eserinde nakillerde bulunduğunu görüyoruz. Bu, her ne kadar onun herhangi bir tarikata müntesib olduğunu göstermese de, sûfilere bir sevgi beslediği ve onların meşrebine meylettiğinin delilidir. En azından eserini özetlediği iddia edilen Zemahşerî gibi tasavvufa karşı değildir.
Zamanına kadar ki müfessirlerden ve bu arada Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ı, Fahreddin er-Râzî (öl. 606/1210)'nin Tefsîr-iKebîr'i, İmam Mâtürîdî (öl. 333/944)'nin Te'vîlâtul-Kur'an'ı, Zeccâc (öl. 311/923) ve el-Ferrâ (öl. 207/823)'nın Maânil-Kur'ân'ları gibi belli başlı tefsirlerden ve gerek Sahabe, gerekse Tâbiûn devrinin meşhur müfessirlerinden nakillerde bulunmuş, onların tefsire dair görüşlerini kısaca vermiş; bir ayetin tefsirinde birden fazla açıklama varsa çoğunlukla bunlar arasında tercihte bulunmadan hepsini sıralamayı tercih etmiştir. Ancak onun, tefsirdeki zayıf görüşleri "kîle = denildi ki..." şeklinde verdiği gözden kaçmıyor. Garîbul-Kur'an'a dair açıklamalarını çoğunlukla sahabe devri müfessirlerinden İbn Abbâs'a dayandırır.
Nesefi bu eserinde nüzûl sebeplerini vermeye ayrı bir özen gösterir. Bazan birden fazla nüzûl sebebi zikrederse de bunların bir kısmı "o ayetin hükmü içine giren birtakım münferid olayları hikâye" kabilindendir.
Eserin müellifi Mâtürîdî, Hanefi mezhebine mensup olduğu için tefsirde bu mezheblerin görüşleri Kur'an'dan delillendirilmeye çalışılmış; diğer mezheblerin ve özellikle amelî konularda Şâfiî mezhebinin, itikâdî konularda Mu'tezile ile diğer Ehl-i sünnete muarız mezheblerin görüşleri tenkid, red ve çürütülmeye çalışılmıştır. Ancak Mu'tezile'nin fikirleri çürütülmeye çalışılırken yapılan te'villerde Mutezilenin (yani el-Keşşâf müellifinin) kullandığı ifadeler aynen alınmıştır ki bu da Mu'tezilî fikirlerin çürütülmesinde pek başarılı olamadığı neticesine götürür.
Nesetî, Kur'an-ı Kerim'de neshin varlığını kabul ettiğini bu tefsirinde gösteriyor. Ancak mensûh olduğu iddia edilen birçok ayetin aslında mensuh olmadıklarını, nâsihleri ile aralarının telifinin mümkün olduğunu söyler. Öte yandan hurûf-u mukattaa gibi bazı müteşabihlerin te'viline dair kendisinden önceki müfessirlerin söylediklerini yorumsuz olarak verir. Bu arada özellikle Allah Teâlâ'nın sıfatları ile ilgili müteşâbih ayetlerin teviline girişmez. Bunları te'vile yeltenen Mu'tezile, mücessime, müşebbihe gibi mezheblerin tevillerini şiddetle reddeder. Bu da Nesefinin Ehl-i sünnet akîdesine sıkı sıkıya bağlı olduğunun bir göstergesidir.
Medâriku't-Tenzîl ın muhtelif dünya kütüphanelerinde çok miktarda yazma nüshası olup Hindistan'da, Mısır'da ve Türkiye'de defalarca basılmıştır. En yaygın baskıları dört cilt halindeki Mısır ve altı cilt halindeki Mecmau't-Tefâsîr içindeki Türkiye baskılarıdır.
Hind âlimlerinden Muhammed Abdülhak el-Hindî bu esere el-İklîl adıyla bir hâşiye yapmış ve bu hâşiye 1336'da Hindistan'da dört cilt halinde basılmıştır.
Bu tefsir asırlar boyunca -özellikle kısa bir tefsir olduğu için- medreselerde okutulagelmiştir. Halen de bazı İslâm ülkelerindeki üniversitelerde (el-Ezher Üniversitesi gibi) ders kitabı olarak okutulmaktadır.
Bedreddin ÇETİNER
Tam adı:
Ebul-Berekât Abdullah İbn Ahmed en-Nesefi
Unvan:
Fıkıhçı, Kelamcı, Müfessir
Okurlar
34 okur beğendi.
337 okur okudu.
26 okur okuyor.
142 okur okuyacak.
12 okur yarım bıraktı.
Kitaplar
İslam İnancının Temelleri
9.2/10
Ehli Sünnet Akaidi
9.9/10
İslam Akidesi
9.5/10
Menaru’l Envar
9.2/10
Ehl-i Sünnet Akaidi
10/10
Akaid
10/10
Nesefi Tefsiri 1. Cilt
9.5/10
Nesefi Tefsiri 10. Cilt
10/10
Nesefi Tefsiri 5. Cilt
9.6/10
Nesefi Tefsiri 4. Cilt
9.6/10
Nesefi Tefsiri 3. Cilt
10/10
Nesefi Tefsiri 2. Cilt
10/10
Metn-i Akaid-i Ömer'in-Nesefi
0/10
Nesefi Tefsiri 9. Cilt
10/10
Nesefi Tefsiri 8. Cilt
10/10
Nesefi Tefsiri 7. Cilt
10/10
Nesefi Tefsiri 6. Cilt
10/10
Medâriku't-Tenzîl / Hakâiku't-...
10/10
El Akaidün Nesefiyye
0/10
Sözler ve Alıntılar
Allahu Teala (kulların yaptıkları) dualara karşılık verir (kabul eder) ve ihtiyaçları giderir.
Haram rızıktır. Herkes, ister helal, isterse haram olsun kendi rızkını yer. İnsanın rızkını yiyememesi ya da başkasının o insanın rızkını yemesi düşünülemez.
Biz (Ehli Sünnet ve'l-Cemaat mezhebinin mensupları olarak) Sahabeyi hayırla anmaktan başka olan şeylerden sakınırız. Yine biz Peygamber (aleyhi's-salâtü ve's-sellâm)in cennetle müjdelediği on kişinin cennetlik olduklarına şahitlik ederiz.
Büyük günah (işlemek) kulu ne imandan çıkarır ne de küfre sokar. Allahu Teala kendisine şirk koşulmasını affetmez. İster küçük isterse büyük günah olsun şirkin dışındaki bütün günahları bağışlar. Küçük günah işlemekten dolayı azap görmek caiz olduğu gibi büyük günahtan da helâl kabûl edilmediği sürece bağışlanmak caizdir.
Allah dostlarının kerâmetleri haktır. Kerâmet velî için alışılagelmiş olanı iptal etme yolu üzere ortaya çıkar. Meselâ; uzak mesafeleri kısa zamanda aşmak,... gibi.
İletiler
Hüzün
"Hüzünlenmek, kökleri Adem peygambere uzanan bir sanattır
En insani
En tabiî sanatımızdır
Ve kuşkusuz bize çok yakışmaktadır. .."
Seyyid Kutub 
Ali Şeriati 
Aliya İzzetbegoviç 
Hasan el-Benna 
Ebu'l A'lâ el-Mevdudi 
Ebu’l Hasan Nedvi 
Muhammed Kutub 
Necip Fazıl Kısakürek 
Malcolm X 
Cahit Zarifoğlu 
Bediüzzaman Said Nursî 
Erdem Bayazıt 
Rasim Özdenören 
Salih Suruç 
Dücane Cündioğlu 
Sezai Karakoç 
Hafız-ı Şirazi https://1000kitap.com/yazar/i38013 
Fuzuli 
Mustafa Kutlu 
Seyyid Hüseyin Nasr 
Roger Garaudy 
İmam Gazali 
Zeynep Gazali 
İbn-i Haldun 
İbn Rüşd 
Nuri Pakdil 
Malik Bin Nebi 
Atasoy Müftüoğlu 
Şeyh Sadi Şirazi 
İskender Pala 
Halil Cibran 
Melayê Cizîrî 
Nazım Hikmet Ran 
Khaled Hosseini 
Franz Kafka 
Stefan Zweig 
Victor Hugo 
Lev Tolstoy 
Mevlana Celaleddin-i Rumi 
Yunus Emre 
Şeyh Galip 
Sema Maraşlı 
Ahmet Hamdi Tanpınar 
Oscar Wilde 
Karl Marx 
Nizamülmülk 
Fyodor Dostoyevski 
Mehmet Akif Ersoy 
Nurettin Topçu 
İmam Humeyni İmam Gazali 
Aristoteles 
Ehmedê Xanî Roger Garaudy 
Fazlur Rahman Salih Suruç 
Salih Mirzabeyoğlu 
Tahsin Özmen 
Montaigne Lev Tolstoy Tahsin Özmen Ahmet Hamdi Tanpınar 
Abdullah Galib Bergusi 
Muhammed Emin Yıldırım 
Muhammed Hamidullah 
Tarık Tufan 
İbrahim Tenekeci 
İsmet Özel İskender Pala 
Ebu Mansur El Matüridi 
Ömer Nesefi 
Mark Twain 
Abdulfettah Ebu Gudde 
İlber Ortaylı 
Yaşar Kemal 
Orhan Pamuk 
Elif Şafak 
John Steinbeck 
Umberto Eco 
Hasan Ali Toptaş 
Amin Maalouf 
Jules Payot
İslâmı, tam anlamıyla yaşama gayretine niyet eden ve nereden başlaması gerektiğini bilmeyen kardeşlerim için.
İzlediğim ve halihazırda izlemekte olduğum sohbetleri. Okuduğum kitapları tavsiye edeceğim. Dilerim istifadeli olur.
•İsmail Hünerlice- Akaid sohbetleri
• İhsan Şenocak- Akaid dersleri
• Ebubekir Sifil- Akaid bilinci sohbetleri (tamamlamadım henüz.
• Ahmet Polat- Mızraklı ilmihal
• İhsan Şenocak- Fıkıh dersleri (tamamlamadım henüz)
Mızraklı İlmihal 
Ehl-i Sünnet Akaidi bu kitapları dilerseniz sohbetleri izlemeden önce ve sonra okuyabilirsiniz. Not alarak çalışmak sizin için daha faydalı olur.
• İhsan Şenocak- İslâmi Kimlik İnşası
• İhsan Şenocak- Esmâ-i Hüsnâ dersleri
• İhsan Şenocak - Hadis halkası dersleri
• İhsan Şenocak - Tefsir dersleri
• Ömer Faruk Korkmaz- Hadis dersleri (hâlâ devam ediyor dersler)
• İsmail Hünerlice- Kadın ilmihali dersleri (henüz tamamlamadım.)
• Mahmut Sami Gülcü- İslâm ve Aile dersleri
• İhsan Şenocak- Tasavvuf sohbetleri
•Resul Ortaç- Efendimizi (Sallallahu aleyhi vesellem) tanıyalım ve Ashâb-ı Kirâm sohbetleri
Peygamber Efendimiz (s.a.s.)'in 4000 Sünnet ve Adabları Hadis-i şerif için okuduğum ve çok istifade ettiğim bir kitap.
Kardeşlerim, okuduklarınıza ve dinlediklerinize çok dikkat edin.
ŞİİRSEL AFORİZMALAR
سِر في بِقاع الارض وانظر وتفكّر
كم من قبر تُرى فيه ملوك وكبراءُ
كم كان في الناس ظالمون متأَلّهون
يملُط اليوم بتراب رؤوسهم الفقراءُ
Yeryüzünü gez, gör ve tefekkür et,
Kabirlerde nice krallar ve büyükler görülecektir.
İnsanlar arasından ne çok zalimler ve ilahlık iddia edenler çıkmıştır.
Bugün ise yoksullar/güçsüzler, onların kafataslarının tozu ile sıva yaparlar
Seyyid Kutub Ali Şeriati Aliya İzzetbegoviç Hasan el-Benna Ebu'l A'lâ el-Mevdudi Ebu’l Hasan Nedvi Muhammed Kutub Necip Fazıl Kısakürek Cahit Zarifoğlu Bediüzzaman Said Nursî Erdem Bayazıt Rasim Özdenören Salih Suruç Dücane Cündioğlu Sezai Karakoç Hafız-ı Şirazi https://1000kitap.com/yazar/i38013 Fuzuli Mustafa Kutlu Seyyid Hüseyin Nasr Roger Garaudy İmam Gazali Zeynep Gazali İbn-i Haldun İbn Rüşd Nuri Pakdil Malik Bin Nebi Atasoy Müftüoğlu Şeyh Sadi Şirazi İskender Pala Halil Cibran Melayê Cizîrî Nazım Hikmet Ran Khaled Hosseini Franz Kafka Stefan Zweig Victor Hugo Lev Tolstoy Mevlana Celaleddin-i Rumi Yunus Emre Şeyh Galip Sema Maraşlı Ahmet Hamdi Tanpınar Oscar Wilde Karl Marx Nizamülmülk Fyodor Dostoyevski Mehmet Akif Ersoy Nurettin Topçu İmam Humeyni İmam Gazali Aristoteles Ehmedê Xanî Roger Garaudy Fazlur Rahman Salih Suruç Salih Mirzabeyoğlu Tahsin Özmen Montaigne Lev Tolstoy Tahsin Özmen Ahmet Hamdi Tanpınar Abdullah Galib Bergusi Muhammed Emin Yıldırım Muhammed Hamidullah Tarık Tufan İbrahim Tenekeci İsmet Özel İskender Pala Ebu Mansur El Matüridi Ömer Nesefi Mark Twain
Yorumlar ve İncelemeler
