Mesnevi'de, Divan-ı Kebir'de ve Rubaiyatta yer alan şiirlerindeki beyanlara dikkat edilecek olunursa, Mevlana ney motifi ile insan-ı kamil'i kastettiği ve insan-ı kamil'i anlatmış olduğu net anlaşılır.
"Ben size, gizlice ve açıkça Allah'tan korkmayı, az yemeyi, az uyumayı, az konuşmayı, günahlardan çekinmeyi, oruca, namaza devam etmeyi, daima şehvetten kaçınmayı, halkın eziyet ve cefasına dayanmayı, avam şekillerde düşüp kalkmaktan uzak bulunmayı, kemi olan Salih kimselerle beraber olmayı vasiye ederim. Çünkü insanların hayırlısı, insanlara faydası dokunandır. Sözün hayırlısı da, az ve öz olandır.
Hamd, yalnız Allah'a mahsustur. Allah'ı birleyen (muvahhid) kimseye selam olsun."