Hsiung-nu adetlerinde, görüşmeye gelen Han elçisi asillerden olmayıp okumuş alim kişilerden biri ise, ikna etmek İstediğini düşünerek tartışmayı keserler, genç biri ise suikast amacıyla geldiğini düşünüp onun cesaretini kırarlardı.
[T'ou-man] Ch'an-yü'nün Mo-tu adlı [bir] veliahtı vardı. Sonradan sevdiği [bir] Yen-chih'dan oğlu olmuş ve T'ou-man, Mo-tu'yu uzaklaştırıp [bu] küçük oğlunu başa geçirmek istemişti; bu sebeple Mo-tu'yu Yüeh-chih'lara rehin olarak göndermişti. Mo-tu rehin bulunduğu sırada T'ou-man, Yüeh-chih'lara
"Ülkem korku ve endişe içindedir. Günler geçtikçe kendi kendime düşünüyorum. Yaşlandım, nefesim daralıyor, saçlarım ve dişlerim dökülüyor. Yürürken adımlarım düzensizleşti. Ch'an-yü! Yanlış duymuş olmalısınız, ancak kendinizi aşağılanmış hissetmeyiniz. Ülkemin [bir] suçu yoktur. [Bunu] böyle kabul ederek bizi affetmenizi rica ederim. Bendenizin sahip olduğu iki takım atla çekilen iki imparatorluk arabasını gün kullanabilmeniz için sunuyorum.”
Çin belgelerinde Xiong-Nu (Hunlar) hakkında gerek kültürleri gerek askeri sistemleri gibi çok güzel bilgiler veren harika bir eser. Ancak -bence- bu kitabı okuyacaklar Tarihçinin Kayıtları'na (Shi Ji) Göre Hunlar (Pulat Otkan) kitabını da okumalıdır... Çoğu kişinin okuması gereken bir kitap olarak görüyorum.
Türk Tarihi için önemli coğrafyalardan birisi olan Orta Asyanın gerektiği kadar anlamlandırabilmesi açısından çok önemli bir kaynak olan Chang Chien raporu Han sülalesi Hun ilişkilerini bütün çıplaklığıyla ortaya koymaktadır.
Kitap güzel bir anlatımla belirli bölgede yaşamış devletleri ve Türklerle olan ilişkilerini coğrafi mekanla birleştirmiş güzel bir eser. Sayfa sayısı gerçekten az geldi. Çin orijinal yazılarınıda eklemeleriyle kalın gözüksede Türkçe sayfası az. Aradığımı bulamasam da güzel bilgilerle dolu.