Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Edip Ahmet Yükneki

Edip Ahmet YüknekiAtebetü’l-Hakayık yazarı
Yazar
8.9/10
302 Kişi
1.202
Okunma
80
Beğeni
10,7bin
Görüntülenme

Hakkında

Edip Ahmet Yükneki 12. yüzyılda yaşamış bir şair. Bir nasihatname veya siyasetname niteliği taşıyan ve Karahanlı Türkçesinin önemli eserlerinden biri olan Atabetü'l Hakayık (Gerçeklerin Eşiği) adlı eseri günümüze ulaşmıştır. Doğduğu yer, doğum ve vefat tarihi konusunda belgelere dayanan kesin bir bilgi yoktur. Orta çağlarda Orta Asya’nın üç farklı bölgesi olan Semerkant, Fergana ve Otrar'da aynı adı taşıyan köylerden hangisinde doğduğu konusunda araştırmacılar arasında görüş birliği sağlanmamıştır. Ahmet Yükneki eserini, Karahanlılar hanedanına mensup bir idareci olduğu düşünülen Muhammed Dad Sipehsalar Bek'e sunmuştur. Eserin günümüze ulaşan en eski nüshası 15. yüzyıl başına ait Semerkant nüshasıdır. Timurlular devrinde edebi faaliyetleriyle ilgilenmiş önemli devlet adamlarından biri olan Emir Arslan Hoca Tarhan tarafından düzenlenmiş bu nüshanın sonuna Arslan Hoca Tarhan'ın yazdığı ek kısmında Edip Ahmet'in doğuştan kör ve babasının adının Mahmud olduğu belirtilir. Bu eser sayesinde sevgi ve saygı ka­zandığı bildirilir. Hayatı hakkında başka bilgi yoktur. Eser, Dâd Sipehsâlâr Mehmet Bey adlı bir Türk beyine sunulmuştur. Bütünü gazel şeklinde söylenmiş, 40 beyit ve 101 dörtlük olmak üzere 484 mısra tutarındaki eser, Türk dili, tarihi, edebiyatı araştırmalarında büyük öneme sahiptir. Eserde konu tamamıyla dini ve ahlakidir. Edip Ahmet, öğretici bir vaaz ve nasihat kitabı yazmak istemiş, eserini İslam ahlakçısı hüviyetinde yazmıştır. Eserde dindarlığın faziletlerinden, ilmin mutluluğa götüren yol oluşundan, cömertliğin bütün ayıpları, kirleri yıkayan, hatta şeref, şan ve güzellik artırıcı bir tabiat olduğundan, tevazuun iyiliğinden, kibrin ve ihtirasın kötülüğünden bahsedilmiştir. Eserinde sık sık hadis ve ayetlere değinmesi, onları açıklaması ve nasihatlerde bulunması Edip Ahmet Yükneki'nin Arapça bilen, tefsir ve hadis gibi İslâmî ilimleri tahsil etmiş bir kişi olduğunu göstermektedir. Eseri Kutadgu Bilig'in etkisinde yazdığı düşünülür. Atebetü'l Hakayık adlı eserinin telif tarihi bilinmemekle birlikte Kutadgu Bilig’den yarım asır sonra yazıldığı tahmin ediliyor. Şair, âyet ve hadislere dayanarak dünyânın geçici­liğini, bilginin faydasını, cehaletin zararlarını; cömertlik, cimrilik, tevazu gibi İyi ve kötü huyları anlatan dinî-didaktik bir eserdir. Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır. Elyazması nüshalarının sayısı azdır. En iyi uygur harfli nüsha olup Ayasofya Kitaplığı’ndadır. İlk defa M. Necip Asım tarafından bulunmuş ve yayımlanmıştır (1918). En iyi neşri Reşit Rahmeti Arat’ın (önsöz, transkripsiyonlu metin. Türkiye Türkçesi’ne çeviri ve bibliyografyadan meydana ge­len) baskısıdır; TDK yayınları arasında çıkmıştır. Ali Şir Nevai'nin Nesayimü'l Mahabbe adlı eserinde Edib Ahmet'in İmam-ı Azam'ın öğrencisi olduğundan bahsedilmiştir; gerçekle ilgisi bulunmayan bu rivayetin Edip Ahmet'in dinî kimliğinin ve bilgilerinin halk arasında İmam-ı Azam'a talebe olacak kadar yüksek görülmesi ile ilgisi olabilir. Şairin ölümü hakkında da bir bilgi bulunmaz.
Tam adı:
Edib Ahmet Bin Mahmud Yükneki
Unvan:
Şair
Doğum:
12. yüzyıl

Okurlar

80 okur beğendi.
1.202 okur okudu.
9 okur okuyor.
412 okur okuyacak.
6 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
Türlü kirler yıkanmakla arınır Cahillik yıkanmakla arınmayan bir kirdir.
Kemikte ilik gibidir insana bilgi Kemiğin ilik, insanın akıldır süsü
Sayfa 8 - İş BankasıKitabı okudu
Reklam
En güzel kıyafet doğruluktur.
Sayfa 13 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
-İnsan ne kadar uyanık olsa da bir hata yapar *niçe tetik erdin birer sehv kilür*
-Yol kimin hakkıysa onun yolu yok Kim yolsuzsa onun en geniş yol *kim ol yolluk erse anıng yolı yok kim ol yolsuz irse anga kingrü yol*
Reklam

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
108 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
·
14 günde okudu
Hakikatlerin Eşiği
Edipler edibi, fazıllar başı Gevherden söz söylemiş, sözlerin başı Allah rahmet etsin bu saat ona Yarın kalktığında olsun yâranların başı Bu kitabı okuyunca bir kez daha anlıyoruz ki dünya her daim aynı hiç değişmemiş ve ne yazıktır ki değişmiyor. Zengin fakire üstünlük gösteriyor, malı olan yoksulu hor görüyor. Fakat cömerti başta aziz Allah ve herkes sevip sayıyor. Eğitim ve ilim her daim önemli ve öğrenemediğin müddetçe cahilliğini perçinleyen insan kendine fayda sağlamak yerine kendine ve nefsine zulmediyor. Yetmiyor çevresine de zulmediyor. Bu şahıs nasıl olur da çevresini düşünmez vicdanını yoklamaz bir de bu kişi cenneti kazanmak istiyorsa sorarım size bu şahsı cennet kabul eder mi... Kitap gayet akıcı ve güzeldi işlenilen konular beni çok mutlu etti. Herkes okumalı fakat anlaya anlaya okumalı.. Keyifli akşamlar
Atebetü’l-Hakayık
Atebetü’l-HakayıkEdip Ahmet Yükneki · İş Bankası Kültür Yayınları · 20201,190 okunma
54 syf.
10/10 puan verdi
·
30 saatte okudu
Nasihatler...
Zamansız bir kitap olduğunu düşündüğüm:
Atebetü’l-Hakayık
Atebetü’l-Hakayık
,
Edip Ahmet Yükneki
Edip Ahmet Yükneki
'nin(r.a) XII.yüzyılda dönemin Karahanlı beyi Emir Dad'a ithaf ettiği; içeriği genellikle dini ve ahlâki nasihatlerden oluşan insanın ufkunu açan, öğretici bir eser. Kitap kısa olmasıyla birlikte beyitlerden oluşmaktadır, açık bir üslupla yazıldığı için de okuması çok kolaydır. Bu kitabı herkes okumalı. Çok çok kıymetli öğütler var içerisinde. Kendisine böyle bir kıymetli eseri bizlere bıraktığı için minnet duyuyor, Rahmetle yad ediyorum.
Atebetü’l-Hakayık
Atebetü’l-HakayıkEdip Ahmet Yükneki · İş Bankası Kültür Yayınları · 20201,190 okunma
71 syf.
·
Puan vermedi
Hibetü’l-Hakayık, veya Aybetü’l-Akayık olarak da isimlendirilir.
Atabetül Hakayık, XII. asırda Edip Ahmet Yükneki tarafından aruz ölçüsü ve dörtlüklerle yazılmıştır. Eserde dünyayı, tanrıyı, insanı bilmenin sadece bilim yoluyla olabileceği anlatılır. Bilginin faydası ve bilgisizliğin zararı hakkında olan konuyu işlemiştir. Türk nazım birimi dörtlüklerle oluşan bu eserini şair, Yusuf Has Hacib’in ‘Kutadgu Bilig‘i gibi aruz vezniyle ve Kaşgar diliyle yazmıştır. Atabetü’l Hakayık’ın Kaşgar diliyle, Uygur harfleriyle yazılmış ilk yazması İstanbul’da Ayasofya Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
Atebetü'l-Hakayık
Atebetü'l-HakayıkEdip Ahmet Yükneki · Ötüken Neşriyat · 20171,190 okunma