Fahir İz (d. 30 Nisan 1911 İstanbul - ö. 5 Temmuz 2004 İstanbul), Türk akademisyen, ansiklopedist ve yazar. Düşünür ve yazar
Mahir İz 'in kardeşidir.
1938’de Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı Kürsüsü’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne profesör olarak tayin edildi. 1970 yılında gittiği Amerika Birleşik Devletleri’ndeki araştırmaları 7 yıl sürdü. 1977 yılında Türkiye’ye dönüşü ardından Boğaziçi Üniversitesi’nin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün kuruluş çalışmalarını başlattı. 1986 yılında emekli oldu. Çok sayıda ansiklopedinin Türkiye'ye ilişkin maddelerinin hazırlığına katkı sundu. Oxford Üniversitesi tarafından yayınlanan "The Concise Oxford Turkish Dictionary“ başlıklı sözlüğün ilk editörleri arasında yer aldı. İnceleme ve araştırmaları ile Türkoloji ve edebiyat eleştirilerini konu alan yazıları süreli yayınlarda yayımlandı.
Eserleri
- Eski Türk Edebiyatında Nâzım, Cilt: 1
- Eski Türk Edebiyatında Nâzım, Cilt: 2
- Eski Türk Edebiyatında Nesir
- Saltukname ile Pabuççu Ahmed'in Garip Maceraları
Ahir zaman fitnesi şol güzelleri şehlâ imiş
Gel, düş anun sevdâsına gör kim ne hoş sevda imiş
(Nesimi)
Şehlâ: Hafif şaşı göz. Divan şiirinde sevgilinin güzellik unsurlarındandır.
Dirîgâ çarhun elinden hezârân
Ki kılmışdur mu’attal bunça kârân
(Günümüz Türkçesiyle)
Bunca işi geçersiz (muattal) kılan feleğin elinden binlerce eyvâh.