Mahmut Âdem Sözleri ve Alıntıları
Mahmut Âdem sözleri ve alıntılarını, Mahmut Âdem kitap alıntılarını, Mahmut Âdem en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Siyasal demokrasi, ancak belli bir ekonomik gelişmişlik düzeyinden
itibaren, gerçekten işlerlik kazanabilir. Üçüncü Dünya ulusları kapitalizm yoluyla bu düzeye hızlıca ulaşamazlar: Asya, Afrika ve
Lâtin Amerika'nın evrimine hakim olan bu iki temel noktadır: Buna
karşılık komünizmin önerdiği çözümler, bu yörelerde etkili
olmamıştır. Komünizmin geçiş evresi denilen evrede, tüm ulusların
yöneldiği hem politik, hem ekonomik tam demokrasiye ulaşmak için
en doğru yol, siyasal özgürlüklerin tümüyle sanayileşmeye feda
edilmesi değildir. Çünkü diktatörlük ve kurumları ya da Batı'daki
kapitalist düzen bir kez yerleşti mi söküp atılması, çok güçtür. Hatta
üretimin büyümesini sağlamak için bu vahşi yöntemlerin en iyi
yöntemler olduğu da kesin değildir: Gereğinden çok fazla merkezi
olarak planlanmış bir ekonominin savurganlıkları, kayıpları ve
yanlışlıkları belki gereğinden fazla olan liberal bir ekonomideki
denli büyüktür.
Bunu, hemen hemen tüm geri kalmış ya da gelişmekte olan uluslar,
az çok net olarak bilmektedirler. Bu nedenle anılan ülkeler;
Atatürkçülüğün öncüsü, hatta ta kendisi olduğu bir karma siyasal ve
ekonomik çağdaşlaşma yönetim biçimini benimsemişlerdir.
Eğitim ile kalkınma arasında çok sıkı bir ilişki
bulunmaktadır. Hatta eğitim çağdaşlaşmanın kilidi, kalkınmanın
anahtarıdır.
1933 yılında bilim ve teknoloji üretmeyen, çağdışı kalmış
Darülfünun kapatıldı, yerine İstanbul Üniversitesi kuruldu. İstanbul
Üniversitesi, özellikle Almanya'dan ülkemize göç eden Alman bilim
adamlarının da katkısıyla çağdaş ve laik bir üniversiteye
dönüştürüldü.
25 Şubat 1925 tarihinde dinin politik amaçla suistimal
edilemeyeceği hakkında kanun kabul edildi. Bugün din politik
amaçla kötüye kullanılmıyor mu?
Harf devriminden sonra 24 Kasım 1928 tarihinde, Atatürk'ün
başöğretmenliğinde, tüm yurtta Ulus Okulları (Millet Mektepleri)
açılarak okuma-yazma seferberliği başlatılmıştır. Harf devrimi ile
yüzde sıfır (0) olan nüfusun okur-yazarlık oranı yedi yıl sonra, 1935
yılında yüzde 20'ye yükselmiştir.
Kitleler düşünür olmadıkça, hangi haklara sahip olduğunu anlamadıkça, kitleler, istenilen yöne herkes tarafından iyi veya kötü yönlere yöneltilebilirler.
Mustafa Kemal Atatürk
Sayfa 13Kitabı okudu
Halkın çok büyük bir bölümü; çeşitli tarikatlar, bu tarikatlara bağlı
tekke, zaviye ve türbelerin etkisi altında bulunmakta idi. Yalnız
İstanbul'da 16 tarikat ve 450 dolayında tekke olduğu belirlenmişti.
Toplum; şeyhlik, ağalık, derebeylik, büyücülük vb. kisveler içindeki
bir kısım yalancı, riyakar ve halkın sırtından parazit olarak geçinen
kişilerin etki ve baskısı altında yaşamını sürdürüyordu. Başı ağrıyan,
oğlu-kızı evlenecek olan, keçisi-koyunu kaybolan halk; bu vb. sorunların çözümünü öncelikle üfürükçülere, muskacılara sorardı.
1956-1957 öğretim yılında Rüştü
Uzel'in de bulunduğu bir toplantıda Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri katılanlara şöyle der:
Burada sizlere hayatımın en büyük hatasını ve işlediğim en büyük
günahı itiraf edeceğim. Bakan sıfatıyla Türkiye'nin gezmediğim
tarafı kalmadı. Her gittiğim yerde köyde olsun, kasaba ve şehirde
olsun daima Rüştü Uzel'in eserleri ile karşılaştım. Anladım ve iman
ettim ki bu memlekette en iyi çalışan daire onun dairesi idi.
Devamlı eser bırakan da kendisidir. İşte o zaman yüreğime bir
hançer saplanmış gibi hissettim. Ben Rüştü Uzel'i, yurda daha nice
faydalı eserler vücuda getirecek en olgun, en verimli devresinde,
şimdi ne kadar boş ve haksız olduğunu iyice anladığım bir politika
gafleti içinde, işinden uzaklaştırmıştım. Bu hançer gibi yüreğime
saplanan vicdan azabı, benim layık olduğum cezadır. Burada
herkesin önünde Sayın Rüştü Uzel'in ellerini öperek gözyaşlarımla
ondan bu büyük suçumun affını rica ediyorum.
Bakan Tevfik İleri'nin bu davranışı karşısında, Rüştü Uzel hiçbir
karşılıkta bulunmaz. Salonu dolduran, sesi kesilmiş gibi duran
insanların arasından yavaşça sızıp, çıkar gider.
Hiçbir zaman affedilmeyi hak etmiyorsun T. İleri
Atatürk de çok önem ve öncelik verdiği eğitim sorunlarını
çözebilmek için, Cumhuriyet'e inançlı, aydın, laik, çağdaş bir
öğretmen ordusuna gereksinim duyuyordu. Devrimlerin yerleşip
kökleşmesinde öğretmenleri kendine en yakın yardımcı seçen
Atatürk, öğretmenleri ve öğretmenlik mesleğini her zaman
yüceltmiştir. Bu bağlamda, 16-21 Temmuz 1921 tarihlerinde
Ankara'da toplanan Birinci Maarif Kongresini açış konuşmasında
öğretmenlere şöyle seslenmiştir:
Huzurunuzda ve milletin huzurunda milli eğitimimizle ilgili
görüşlerimi açıklamaya imkan veren bu fırsattan yararlanarak
beklediğimiz kurtuluşun saygıdeğer öncüleri olan yüce Türk
öğretmenlerinin bugünkü durumu göz önünde bulunduracağından
ve her güçlüğe göğüs gererek bu yolda yılmaksızın yürüyeceğinden
hiç şüphem yoktur. Görevimiz çok önemli ve hayatidir.
Yunan askerinin 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir'de denize
dökülmesinden dört ay sonra Atatürk İzmir'de halkla konuşmasında
kadınların toplumun ekonomik ve toplumsal yaşamında ikinci
planda bulunmasının ulusumuzun gelişmesini engellediğini
belirterek şunları söylemiştir:
"Ulusumuz kuvvetli bir ulus olmaya azmetmiştir. Bugünün
gereklerinden biri de kadınlarımızın her alanda yükselmelerini
sağlamaktır. Bundan böyle kadınlarımız da bilgin olacaklar ve
erkeklerin gördükleri tüm öğrenim derecelerini geçeceklerdir.
Sonra kadınlar toplumsal yaşamda erkeklerle birlikte yürüyerek
birbirinin yardımcısı olacaklardır."
Fransızca sözlük laik eğitimi şöyle tanımlamaktadır. Sivil
toplumun ve din toplumunun ayrılması ilkesi. Devlet hiçbir dinsel
güç icra etmez. Kilise hiçbir siyasal güç icra etmez. Laiklik, yalnızca
eğitim alanında geçerli bir ilke değil, aynı zamanda bir düşünce ve
yaşam biçimidir, dolayısıyla her tür düşünce özgürlüğünü tüm
yönetim, hukuk, kültür konularını da içerir.
Atatürk'ün 22.9.1924 tarihinde Samsun'da yaptığı konuşmadan bir kesit
Efendiler! Yeryüzünde üçyüz milyonu aşkın
müslüman vardır. Bunlar ana, baba, hoca eğitimiyle eğitim ve
terbiye almaktadırlar. Ancak üzülerek söylüyorum, işin gerçek olan
yanı şudur ki, bütün bu milyonlarca insan şunun ya da bunun kölesi
durumundadır.
Atatürk; 16 Temmuz 1921 tarihinde Ankara'da toplanan Maarif
Kongresi'ni açış konuşmasında şöyle demiştir:
"Bugüne kadar izlenen eğitim ve öğretim yöntemlerinin, milletimizin
gerileme tarihinde en önemli etken olduğu kanaatindeyim. Onun
için bir milli eğitim programından bahsederken eski devrin
hurafelerinden, toplumsal yapımızla hiç de ilgisi olmayan yabancı
fikirlerden, Doğu'dan ve Batı'dan gelebilen tüm etkilerden tamamen
uzak, milli özelliklerimizle ve tarihimizle bağdaşabilen bir kültürü
kastediyorum."
Atatürk'e göre "Bir ulusun yükselmesi ve gerilemesi de eğitimin
ulusal olup olmaması ile ilgilidir". O hep eğitimin ulusal değerlere
dönük olmasını savunur.
Anayasamıza göre, eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları
doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, devletin
gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve
öğretim yerleri açılamaz (Mad. 42).
Anayasa'da betimlenen Türk eğitimi; çağdaş, bilimsel ve laik
eğitimdir. Ancak kağıt üzerinde böyle olmakla birlikte, bugün
gerçekten ulusal eğitimimiz ne ölçüde çağdaş bilim ve eğitim
ilkelerine göre yapılmaktadır?
12 Eylül 1980 askerî yönetimi, Atatürkçülüğün içini boşaltmıştır.
Bu arada laik eğitim de onarılmaz yaralar almıştır. Askerî yönetim;
antilaik girişimlere ilk yeşil ışığı; ilk ve ortaöğretim kurumlarında
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini anayasal olarak zorunlu
yaparak yakmıştır (Mad. 24).
Hangi demokratik ülke anayasasında bir dersin zorunlu olduğu yazılıdır?