Nathan H. Lents Posts
You can find Nathan H. Lents books, Nathan H. Lents quotes and quotes, Nathan H. Lents authors, Nathan H. Lents reviews and reviews on 1000Kitap.Önyargılı olmak için doğmuşuz
"Bilişsel yanlılık" terimi rasyonel ya da "normal" karar verme sürecindeki herhangi bir sistemik arızayı ifade eder. (...)
Bilişsel yanlılıklar genel olarak beynin dünyayı anlamlandırmak için başvurduğu kestirme yolların bir sonucudur. Beyniniz, içinde bulunduğunuz her durumu ince ince analiz etmekten kurtulmak için geçmiş tecrübelere dayanarak birtakım kurallar belirler ve böylece daha hızlı karar vermenizi sağlar. Zamandan tasarruf her zaman önceliğimiz oldu ve beyin zamandan olabildiğince tasarruf edecek şekilde evrildi. Psikologlar zaman tasarrufu sağlayan bu kestirmeleri "zihinsel kısa yollar (heuristics)" olarak adlandırır.
Sayfa 174
Türümüzün uzun geçmişinde atalarımızın sayısı belli dönemlerde o kadar azalmıştı ki günümüz standartlarına göre kesinlikle tehdit altındaki bir tür olarak sınıflandırılırdı. Dahası çok yakın zamana kadar, bu hominid dallarının hiçbiri bilişsel açıdan bir diğerinden daha ileri değildi. O nedenle modern insan, soyunun tükenmesi tehlikesini her seferinde atlatıp hayatta kalmış olmasını beyninin büyüklüğüne bağlayamaz; atalarımız muhtemelen şans eseri birden fazla kez paçayı kurtarmıştı.
Ne de olsa evrim rasgele mutasyonlar ve mükemmel olanın değil en iyi uyum sağlayanın hayatta kalması yoluyla işler.
Sayfa 207 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu
Kelimelerin âciz kaldığı böylesi bir canavarlık ile sahici sevgi, bırakın aynı bireyi, nasıl olur da aynı türde bir arada var olabilir? Olabilir çünkü evrim, koşullara göre işbirliği ile rekabet arasında çabuk geçişler yapabilen atalarımızı ödüllendirdi. Bizler ileri derecede sosyal, işbirlikçi ve özgeci ama aynı zamanda acımasız, entrikacı ve kalpsiz bireyler olacak şekilde evrildik. Görünüşe göre kocaman beynimizin evrimini kolaylaştıran da bu ikinci gruptaki özellikler oldu. O yüzden bir dahaki sefere birinin zekâsını överken, onun bu denli zeki olabilmesi için acaba neyin -ya da daha doğrusu kimin- feda edilmesi gerekti, durup bir düşünün.
Sayfa 205 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu
İnsanların rekabetçi davranışları düpedüz Makyavelist bir nitelik gösterir. Manipüle ederiz, kandırır, tuzağa düşürür, korkuturuz. Bunları yapmak için de işbirliğine hizmet eden becerilerin aynısını kullanırız: bakış açısı benimseme, bir başkasının bir sonraki hamlesini tahmin etme vs. Başka bir deyişle evrimsel tarihimiz boyunca etkileyici bilişsel güçlerimizi iyiye kullanırken daha sonra karanlık tarafa geçtik.
Sayfa 204 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu
Yaklaşık bir buçuk milyon yıl önce atalarımızda beynin büyüme süreci aniden dikkat çekici biçimde hızlandı. İnsan beyninin son bir milyon yıldaki büyümesi, ondan önceki beş milyon yıl içinde kaydettiği büyümenin iki katından fazlaydı. Bu hızlı değişimi kolaylaştıracak ne olmuştu?
Son zamanlarda yapılan çalışmalar, atalarımızın beyin gelişimindeki hızlanmanın muhtemelen, hayatta kalmak için daha rekabetçi stratejiler benimsemelerine bağlı olduğunu gösteriyor.
Sayfa 203 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu
Astrologlar, falcılar, medyumlar, kâhinler ve benzerleri Forer etkisinin inceliklerine hâkimdir. Madrabazın teki birazcık pratikle, müphem ipuçlarını kullanarak ürkütücü derecede doğru ve yerinde görünen ayrıntılı bir hikâye uydurabilir. Burada kritik nokta, talihsiz kurbanın söylenenlere inanmak istemesidir.
Sayfa 177 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu
Kanser doğanın hem temel özelliği hem de arızasıdır. Eşeyli üreme, DNA ve hücresel yaşam varsa kanser de olmak zorundadır. Her yerde hazır ve nazır olması kanserin aslında doğanın uç noktada bir kusuru olduğuna işaret eder; kanser sadece insanları değil diğer pek çok canlıyı da etkileyen bir tasarım kusurudur.
Sayfa 162 - MetisYayınları, 4. Basım: Ekim 2022, İstanbulKitabı okudu