Paul Robert Magocsi Gönderileri
Paul Robert Magocsi kitaplarını, Paul Robert Magocsi sözleri ve alıntılarını, Paul Robert Magocsi yazarlarını, Paul Robert Magocsi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Giraylar, Kırım'ın kabile liderleri özel olarak Hacı Giray'ı seçmişlerdi, çünkü kendisi bir "ak söyük", başka bir deyişle "ak kemik"ti.
Rusların İç Göç Siyaseti
Rus imparatorluk yetkilileri yurtdışından yerleşimcileri (Almanları, Bulgarları, Ermenileri, Yunanlıları) Kırım'a yerleşmeleri için teşvik ediyorlardı. Fakat ilk başlarda Rusları ve imparatorluk içindeki diğer Doğu Slavlarını çekme konusunda başarılı olamadılar ve bu anlamda iç göç 19. yüzyılın ilk yarısına kadar hep sınırlı kaldı.
Sayfa 66Kitabı okudu
Kırımlı Çiftçiler
Kırım çiftçileri köylerde örgütlüydüler; toprak ortaklaşa işleniyordu ve toprak sahibi (genellikle kabile veya beylik liderleri ) vergileri köyden topluca alıyordu. Polonya - Litvanya ve Moskof 'un aksine Kırım Hanlığı'ndaki köylüler hiç bir zaman serf olmadılar ve istedikleri zaman toprağı terk edebiliyorlardı. Kırım tarımının en önemli ve kazançlı ihracat ürünleri arasında meyve, tütün ve bal vardı.
Sayfa 51Kitabı okudu
Kırım Nedir
Bol güneş alan bir memleket. Tropikal esintilerin çok çeşitli ot, ağaç, bitki ve ürettikleri baharatların rayihasını peşine takıp getirdiği bir memleket. Geniş sahilleri denizlerinin hem beden hem de ruha deva hafif tuzlu sularıyla yıkana bir memleket. İşte Kırım budur.
Sayfa 9Kitabı okudu
Önsöz'den
Umuyorum ki bu kitap Türkiyeli okurlara kendi ülkelerinin tarihsel jeopolitik alanını (Karadeniz ve çevresindeki tüm topraklardan bahsediyorum) daha iyi anlamalında yardımcı olacaktır. Bu alandaki topraklara yalnızca Kırım değil, Kırım'ın coğrafi ve siyasi temellerde en doğallıkla bağlı olduğu ülkenin geri kalanı olan Ukrayna da dahildir.
Sayfa 8Kitabı okudu
Ant Etkenmen (Ant Etmişim) Kırım Tatar Milli Marşı
Ant etmişim milletimin yarasını sarmaya,
Nasıl olur da, iki kardeş birbirini görmesin?
Onlar için üzülmesem, kaygılanmasam, yaşasam,
Gözlerimden akan yaşlar derya deniz kan olsun!
Ant etmişim şu karanlık yurda ışık saçmaya,
Nasıl olsun bu zavallı kardeşlerim çürüsün?
Bunu görüp bunalmazsam, üzülmesem, yanmasam,
Yüreğimde kara kanlar kaynamasın, kurusun!
Ant etmişim, söz vermişim millet için ölmeye,
Bilip, görüp milletimin gözyaşını silmeye.
Bilmeden, görmeden bin (yıl) yaşasam, kurultaylı han olsam,
Gene bir gün mezarcılar gelir beni gömmeye.
Sayfa 88 - 1991'de Kurultay tarafından onaylanan Kırım-Tatar milli marşı. Güftesi Numan Çelebicihan'a, müziği Cemil Karikov'a aittir.
Nogaylar esasen Altın Orda'ya bağlı birçok kabile grubundan biriydi. 1556'da Moskof devleti nihayet Astrahan Hanlığı ile Volga'nın doğusunda ve Hazar Denizi'nin kuzeyindeki Nogay merkezini boyunduruk altına alınca, Nogayların bir kısmı batıya, Kırım Hanlığı'nın Karadeniz ile Azak Denizi'nin kuzeyinde yer alan kısmındaki bozkırlara göç ettiler. Bu bölgede Nogaylar bölünerek birkaç kabile yapılanmasına ayrıldılar: Kuban Nogayları (Azak Denizi'nin doğusu), Yedikul Nogayları (Azak Denizi'nin kuzeyi), Canıbuyluk Nogayları (Kırım'ın kuzeyi), Yedisan Nogayları (Güney Buh Nehri ile Dinyester Nehri arasında) ve Bucak Nogayları (Dinyester Nehri ile Tuna Nehri arasında).
İşte bu çeşitli Nogay kabilelerine Batı ve Slav kaynaklarında genellikle "Tatar" adı verilir. Kağıt üzerinde Kırım hanına bağlı olan Nogaylar için hanın otoritesi Bahçesaray'dan gönderilen ve serasker adı verilen bir temsilcide cisimleşmişti. Ama pratikte Nogaylar genellikle kendi bildiklerini okur, hatta kendi çıkarlarını savunmak için gerekli gördüklerinde hana başkaldırdıkları bile olurdu.
Sayfa 53
Nogay Tatarları, yani Türki kökenli olup Kıpçak dili konuşan ve hayvanlarını doğuda Kuban Nehri'nden başlayıp batıda Tuna Nehri'ne kadar uzanan Karadeniz ile Azak Denizi'nin kuzeyindeki bozkırlarda otlatan göçebe halklar.
Sayfa 53
Kırım Hanlığı'nın ilk hanı (Han Hacı Giray)
Giraylar, Kırım'ın kabile liderleri özel olarak Hacı Giray'ı seçmişlerdi, çünkü kendisi bir "ak söyük", başka bir deyişle "ak kemik"ti, yani Cengiz Han'ın kraliyet soyundan geliyordu. Moğol geçmişiyle bu bağlantısı Giray ailesine büyük bir itibar kazandırmış ve yönettikleri Kırım Hanlığı'nın Osmanlıların egemen olduğu Türk dünyası içinde özel bir yer elde etmesine katkıda bulunmuştu.
Sayfa 45
Kırım Tatarları Kimlerdir?
Tatarların Kırım'a 13. yüzyılın ortalarında Avrasya'yı fetheden Moğol ordularıyla birlikte geldikleri varsayılır. Keza daha Moğol istilası sırasında Tatar kelimesinin tek bir halk ya da siyasal oluşum için kullanılamayacak geniş bir kelime olduğunu da biliyoruz. Bugün Kırım Tatarları diye bilinen halkın kökenleri, Moğollarla ve nihayet Kırım Hanlığı'nın kurulmasıyla özdeşleştirilemeyecek kadar karmaşıktır. Kırım Tatarları birçoğu fi tarihinden beri Kırım'da yaşayan etnik grupların bir karışımından evrilmiştir.
Sayfa 60
Kırım'ın insan coğrafyası daha da çeşitlilik göstermiştir. Bu yarımadayı evi belleyen halkların listesi akıllara durgunluk verir. Avrupa ve Asya'daki neredeyse her dil ve kültür grubundan temsilciler buraya izlerini bırakmıştır: Antikçağdaki Tauriler, İskitler, Yunanlar, Sarmat Alanları ve Romalılarla başlayıp ortaçağda Bizans Yunanları, Gotlar, Hazarlar, Kıpçaklar, Moğallar, Tatarlar, Selçuklular ve Osmanlı Türkleri, Cenevizliler, Venedikliler, Ermeniler, Kırım Yahudileri, Yunanlar, Bulgarlar, ve Almanlarla devam edip; daha modern dönemde Ruslar, Ukraynalılar ve 20. yüzyılın siyasal kabileleri olan "Beyaz" ve "Kızıl" Rusların yanı sıra çeşitli "Sovyet" halklarıyla son bulur.
Sayfa 15