Sara Çelik

Çevirdiği Kitaplar

Pragmatizm Pratik Bir Felsefe

7.5/10

Zihin Kavramı

9/10

Sözler ve Alıntılar

Cemil Meriç okuru

22 Şubat 2023 23:45

Platon, Parmenides'in "gerçek varlığın bilgisi salt akılla kavranır" deyişinden oldukça etkilenmiş görünür ve bu nokta yaklaşımında belirleyici bir rol oynar; çünkü akılla kavranan varlığın ya da varlıkların duyusal nitelikli yani somut olmaktan daha çok soyut yapılı, tinsel varlıklar olması gerektiğine hükmederek, bu asıl varlığın ya da varlıkların birtakım kavramlar, fikirler olduğunu ilan etme yoluna gider. Bunları kendi deyişiyle, İdealar-Formlar olarak adlandırır. Bu kavramlar, bu dünyadaki imitasyon varlıkların özünü anlatan, ya da aynı gruba giren varlıkların tümünde de ortak olarak bulunan nitelikleri bir bütün olarak dile getiren 'tümel' nitelikli kavramlardır. 'İnsan', 'hayvan', 'bitki', 'masa', 'ev' gibi cins / tür kavranılan; ayrıca soyutlukları kolayca görülebilen, 'adalet', 'cesaret', 'iyilik', 'güzellik' türlü değer kavramlarıdır. u halde değişmeden, ne ise o olarak kalan asıl varlıklar, yani İdealar-Formlar bu türden varlıklardır ve gerçek bilgi, asıl bilgi de işte bunların bilgisi olacaktır ya da olmak zorundadır. Çünkü Platon'a göre değişmeden, hep doğru olarak kalacak olan bilgiler, yine değişmeden, hep ne ise o olarak kalan varlıkların bilgisi olabilirdi ancak (Çelik 2010; 59).

Reklam

Cemil Meriç okuru

23 Şubat 2023 00:24

Ölümsüz akıl-nous, şu ya da bu nedenle İdealar dünyasından bu dünyaya düşüp ölümlü bir bedenle birleşerek, bir doğum süreci yaşanınca miras olarak getirilen İdea bilgilerinin hiçbir aktüelliği kalmamış, bir başka deyişle bunlar tümüyle unutulmuşlardır. İşte bu nedenle bunları yeniden anımsayarak bilince getirmek ve bu şekilde ideaların bilgisini elde etmek gerekiyor. Ama bunlar zihinde zaten varolan bilgiler oldukları için, bir başka deyişle daha önceden öğrenilmiş oldukları için, bunları yeni baştan öğrenmekten söz etmek anlamsız olacaktır. İşte bu nedenle ideaların bilgisi yani gerçek bilgi/episteme öğrenilmez, sadece anımsanır (anamnesis). Platon'un bilgi kuramına atfen, kısaca "bilgi anımsamadır", deyişinin anlamı da buradan gelmektedir (Çelik 2010; 71-72).

Cemil Meriç okuru

22 Şubat 2023 22:56

Öncelikle gerçekten bir şeyler bildiğini sanan kişiye durumun hiç de öyle olmadığını göstermek ve kişiyi söz konusu alandaki bilgisizliğine ikna ettikten sonra, artık gerçek bilgiyi aramaya hazır hale geldiğini ve asıl araştırmanın bundan sonra başlayacağını telkin ederek, kişiyi bu yöne yönlendirmektir. Bütün bunlar aslında hiç de kolay değildir. Sokrates bakımından hem riskli hem de oldukça sabır gerektiren bir süreçtir. (Çelik 2010; 47).

Cemil Meriç okuru

24 Şubat 2023 02:20

Bacon'ın bilimsel yöntem adına öne sürdüğü görüşler, daha çok tümevarım yönteminin gelişim sürecinde bir basamak olarak görülebilir. Yöntem ve bilgi üzerine ana kitabı Novum Organum (Yeni Organon) ve öteki önemli yapıtı Nova Atlantis (Yeni Atlantis) adını taşımaktadır. Bu iki yapıtta da bilimsel bilginin yüceltilmesine tanık olmaktayız. Ayrıca bilimsel gelişmelerin toplum yaşamında sonuç olarak ortaya çıkardığı gelişmelere ve kolaylıklara Bacon sık sık parmak basmaktadır. Bu konu üzerine, De Dignitate et Augmentis Scientiarum (Bilimlerin Değeri ve Çoğalıp Büyümeleri Üzerine) adlı bir yapıtı daha vardır. Bacon, tüm bu yapıtlarında, bilimsel gelişmelerin toplum yaşamında sağladığı teknolojik ilerlemelere ve refah düzeyini arttırmadaki rolüne ve önemine sık sık vurgu yapmaktadır. "Bilgi güçtür" inancıyla yola çıkan Bacon'ın bilgiden anladığı, hiç kuşkusuz bilimsel bilgidir. Bilimsel bilgi aracılığıyla, doğanın bilinmezlikleri çözüldükçe, insan doğa olaylarıyla daha kolay başa çıkabilmekte, olaylar insanı değil, insan olayları yönetir hale gelmektedir. Bu açıdan Bacon'un şu sözü de çok ünlüdür: "Bilmek doğaya egemen olmaktır." (Çelik 2010; 219).

Cemil Meriç okuru

23 Şubat 2023 22:05

Bonaventura, Platoncu öğretideki aşın kavram realizmini kabul eder. Bunun sonucu olarak da tümel kavramlar Tann'nın zihninde prototip olarak bulunurlar ve Tanrı bunlara göre olgusal şeylerin formunu verir ve anlan varlığa getirir. Skolastiğin tüm öteki düşünürleri gibi o da akıl ve inanç arasındaki ilişkiler üzerine olan tartışma ile işe başlar. Ona göre tüm bilimler teolojinin hizmetçisi olmaktan başka bir şey değildirler (Çelik 2010; 185-186).

İletiler

ihtiyacımız olan çözümleyici felsefe

Reklam

Devrim Keşoğlu

@devrimkesoglu·

07 Ekim 2021 20:25

Ancak öyle bir dönem geldi ki kavramlar, sanki felsefenin en temel işlevi buymuş gibi metafizik bağlamda ele alınarak dilbilimsel, toplumbilimsel ve sağduyusal diyebileceğimiz bağlamlarından koparılarak ele alınma yoluna gidildi.

Sara Çelik

Yorumlar ve İncelemeler

Cemil Meriç okuru