Daha önce birinci cildini okuduğum, eserin ikinci cildi olan "Yüzyılların Gerçeği ve Mirası 2. Cilt" Orta Çağ: Feodal Dünya.
Düşünce Tarihimizin önemli aydınlarından olan Server Tanelli, eserini 5. - 11. Yüzyıl ile 11. - 15. Yüzyıl olarak iki bölümde incelemiş.
Kitap çok detaylı ve her yönüyle 1000 yılı tek tek anlatmakta. Bütün avrupada Roma İmparatorluğunun dağılması, asya halkarının ve kuzeyden inen barbar istilacı halklarla başlayıp, derebeyliklerin kurulması.
Slav halkarının avrupaya akınları istilası ve yerleşmesi. Onlarca kurulan devletler ve bu küçük devletlerin sanata, edebiyata, mimariye katkıları. Hıristiyanlığın yayılışı salgınlar iç savaşlar, taht kavgaları, papalığın kuruluşu. Dinin toplumu, kralları etkilemesi..... Bütün avrupanın yaşadıkları sosyal, ekonomik,edebiyat ve sanat alanındaki durumu... anlatmakla kalmamış bu çağda asya, afrika ve arap yarımadası, burada yaşayan halkların genel yapısı ve toplumsal özellikleri detaylı bir şekilde anlatılmış. Asya steplerinden gelen istilacı halklar, islamiyetin yayılması çin ve hindistan gibi devletlerin kültürel yapısı, idaresi, ekonomisi, edebiyat ve sanatı anlatılmış.
Moğol istilası Avrupayı etkilemesi islamın yayılışı ve ekonomik koşulların ticaret yollarının değişimi toprak yönetimi ve ulusların siyasi yapısı.
Birinci bölümde anlatılmış.
Ikinci bölümde 11. ve 15. Yüzyıllarda hıristiyanlığın durumu islamin yayılışı moğol istilası türklerin avrupaya çıkışı kuzey halkaları, alman, italyan, fransız ve rusların ticaret yollarına hakim oluşu....
Papanın krallar ve devletler üstündeki yaptırımı..
Aziz Nesin
