Sis ve Satranç Ustası Don Sandalio'nun Romanı'nın ardından Unamuno'dan okuduğum 3. kitap. Unamuno, külliyat halinde okunmayı hakkettiğini her okunan eserinde giderek hissettiren bir yazar. Peki ya tartıştığı konular? Tıpkı Dostoyevski'nin romanlarında kendimizi birden heyecanlı bir tartışmanın (belki de onlarca insanın dünyanın dört bir yanında, bambaşka dillerde yaptığı tartışmanın) ortasında bulmamız ve soruların girdabına kapılmamız gibi, Unamuno'nun eserleri de benzer bir atmosfere sahip. Aziz Manuel'de inancın ve şüphenin pek insanî bir hali, bir azizin hayatında tecessüm ediyor. Gerçek ile düş, inanç ile şüphe, iyilik ile kandırmanın arasındaki ince çizgide seyreden hüzünlü bir hikaye.