Roman biri siyah biri beyaz olmak üzere iki bölümden oluşur. Birinci bölümde Ferit’in materyalist, positivist dünya görüşü ve nihilist tavrını görüyoruz. Şüpheden tereddüte, retten kabule geçiş ikinci bölümde, Büyükada da gerçekleşir.
Romanda ruhî bir hastalık söz konusudur. Psikolojiden parapsikolojiye oradan da metafiziğe kayar.
Ferit'in nihilist ve materyalist yaşantısından mistik bir yaşantıya uzanan yolculuğu tıp fakültesini bırakıp felsefe bölümüne geçmesi ile başlar. İstanbul'da bir pansiyonda yaşar. Bu pansiyon tuhaf insanların toplandığı bir pansiyondur. Orada geçirdiği altı gün boyunca olağanüstü olaylar yaşar. Her seferinde bunları akli yollarla açıklamaya çalışır. Kız arkadaşı Selma ile yaşadığı kötü olayların sonrasında pansiyonda tanıştığı Aziz, ona Ada'yı tavsiye eder ve roman artık ikinci bölümde başka bir boyuta taşınır. Aziz Bey romanda Peyami Safa’nın sözcüsü durumundadır. Kahramının mekan değiştirmesiyle ruh halinde de değişimler olur. Ferit Ada'da ev kiralar, bu ev yakın zamanda ölmüş, gizemli bir kadın olan Matmazel Noraliya'ya aittir.
Onun defterini bulup okuduktan sonra hayatı değişir. Ferit kelime anlamı olarak da fert, yalnızlık demek ismiyle uyumlu olarak o kendi içine dönen bir kahraman, diğer tutunamayanlarda da gördüğümüz gibi. O da kardeşi Nilüfer gibi gerçek olmayan şeyler görmeye başlar. İşte adaya taşınıp kendini bulunca bunlardan kurtulur. Roman boyunca zorluklar yaşayan ve tutunamayan Ferit, romanın sonralarına doğru kendini bulur. O hedonist, septik ve şüpheci bir karakterken değişen mekanın ve Matmazel Noraliya’nın etkisiyle platonik ve mistik bir felsefeye yönelir, yani kendine yabancılaşmış çok farklı bir görüşü benimsemiştir.
Roman modern bir teknikle yazılmıştır. Ferit yansıtıcı bir görevdedir. Onun sayesinde diğer karakterleri tanırız. İç monolog, bilinç akışı gibi tekniklerle Ferit kendini tanıtır. Ayrıca kozmik zaman anlayışını da görürüz. Mesela birinci bölümde olaylar genellikle gece yaşanır. Çünkü gecenin kasvetli oluşu, yaşanan sıkıntılar gece ile örtüşür.
Tezli roman özelliği gösterir. Romana göre, maneviyat maddiyattan üstündür. İnsan her zaman akılla, mantıkla gördüğü olayları yorumlayarak hayatın gerçeğine ulaşamaz. Sezgi denilen ve kalpten inanılan bir duygu da vardır. Yine romana göre, materyalist felsefe, spiritüel felsefenin gölgesinde kalır.
