Bazı kitaplar vardır, hakkında yorum yapmak istersiniz ancak yapamazsınız, yüreğiniz el vermez; insanların karşısına geçip diyeceksiniz ki: Okuyun, ne yapıyorsanız bırakın bu kitabı okuyun! Bir kadın olmak ne demek anlamak istiyorsanız okuyun, bir insanın çöküşünün basamaklarını anlamak istiyorsanız okuyun, psikolojinin ne olduğunu daha iyi anlamak istiyorsanız okuyun! Sylvia Plath’in bu kitabı bir otobiyografi sayılabilecek şekilde yazdığını ve ölümünden bir ay önce bastırabildiğini öğrendiğimde kitaptan çok etkilenmiştim. Kitapta Esther Greenwood’un kendi hayatından kesitleri başka bir isim kullanarak yazmaya çalışması ve bu ismin de altı harfli olduğunu vurgulaması bu nedenle şık bir detay oluşturuyor. Kitap intihar, psikolojik sorunlar, evliliğe bakış, cinselliğe bakış, kadın rolleri gibi ağır konular çevresinde şekilleniyor fakat ağır bir dil kullanılmadığından yeterince zamanınız varsa ve mental olarak hazırsanız bir oturuşta bitirebileceğiniz bir kitap. Plath’in kitabı sürükleyici tutabilmiş olması da etkileyici. Ana karakterimiz Esther Greenwood yaşadığı toplumda “farklı” olarak adlandırabileceğimiz bir karakter. Çevresi tarafından “nevrotik” olarak tanımlanıyor ve bunu kendisi de bir yere kadar kabul ediyor. Çeşitli psikiyatrik işlemlerin kendisini yıprattığını düşünen Esther içinde bir umut taşımadığını iddia etmesine rağmen geleceğe dair korkular yaşadığını okur anlayabiliyor, bu da kitabın melankolik havasını artırıyor. Esther’in evliliğe bakış açısı da toplum tarafından kabul görmüyor, Esther hayatı boyunca asla evlenmeyeceğini birden fazla kez dile getiriyor. Esther’in bekaret ve önemi hakkında düşüncelerine sayfalarca değinmiş olduğunu belirtmekte de fayda var. Kitabı okurken - belki de birinci şahıs anlatıcı Esther olduğundan - Esther dışında hiçbir karakterle aramda bir bağ kuramadım, Esther ile ise öyle bir bağ kurdum ki resmen onun yaşadığı her şeyi kendim yaşıyormuşum gibi hissettim; yazarın okuyucuya böyle ulaşabilmiş olması çok etkileyici. Esther gerek psikolojik olarak gerek ideolojileri çok uç bir karakter olmasına rağmen herkesin içinde bir Esther bulabileceğine eminim. Direkt olarak Esther değiliz, ama bir parçasıyız, hayatımızın bir döneminde onun gibi hissettik düşündük, hala öyle hissediyorsak yalnız değiliz. Kadınların çoğu Esther’in yaşadıklarını yaşıyor, yalnız değiller; kendini mental olarak dipte gören herkes Esther’in hissettiklerini hissediyor, yalnız değiller. Plath kitabı ana bir kronolojik sıraya göre yazmayı tercih etmiş fakat muhtemelen karakter gelişimini okurun gözleri önüne serebilmek amacıyla geriye dönüş tekniğinden sık sık yararlanmış; bu da yer yer konudan konuya atlanmış gibi görülebilir ama kitabın okunmasını daha zor kıldığını söyleyemem. Kitap adını özellikle son elli sayfada kullanılan bir metafordan alıyor: bu metaforun Esther’in ruh halinin daha iyi anlaşılabilmesi için kullanıldığını düşünüyorum. Eserdeki erkek karakterlerin neredeyse hiç birinin “iyi” olarak tanımlanamayacağını söylemeliyim: bu durum yazarın erkeklerle olan tecrübelerinin bağlantılı olarak iyi olmadığını düşündürüyor insana. Bu konuda bir genelleme yapılmış olmasının okurların geneline ne düşündüreceğini kestirmek zor, bazıları bunu anlaşılabilir bulacaktır, bazıları ise çarpık bir bakış açısı olduğunu düşünecektir: ben henüz bu konuya karşı tarafsız kalmayı tercih ediyorum. İlk elli sayfada Esther lacivert takımlardan haz etmediğinden bahsediyor ve sonrasında tanıştığı veya eskiden tanıyıp anlatmayı tercih ettiği “kötü” tiplemeleri betimlerken lacivert takım giydiklerini söylemesi de okurken dikkatimi çekmişti. “Sırça Fanus”u dünyayı ve çevresindekilerin olası düşüncelerini, olası yaşantılarını gözlemlemek isteyen herkese öneririm. Daha önce de bahsettiğim gibi herkes Esther’de içinden bir parça bulacaktır, bu da insanın kendini keşfetmesi için de harika bir fırsat sunabilir. Bana göre herkesin kitaplığında bulunması gereken farklı ve önemli bir kişiliğin otobiyografik yapıtıdır “Sırça Fanus”. Herkese şimdiden iyi okumalar diliyorum!

Sırça FanusSylvia Plath · Kırmızı Kedi Yayınevi · 201911,8bin okunma

··

4.075 görüntüleme

Berat Aras

@BeratAras ·

1yıl

Okumak istediğim bir kitaptı. Şu son günlerde Nilgün Marmara ve Plath rüzgarına kapıldım. Çok güzel yazmışsınız. En kısa sürede okuyacağım. Teşekkürler...

Fırat

@Loberxo0262 ·

1yıl

Günaydın 🌞 Emeğinize, yüreğinize, kaleminize sağlık 🌼✌️

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İlke Gökçe