En sevdiğim yazarlardan biri Dostoyevski olmak üzere Beyaz geceler adlı yapıtı beş öyküden oluşmaktadır:
1. Beyaz Geceler
2. Başkasının karısı
3. Noel Ağacı ve Nikâh
4. Haysiyetli Hırsız
5. Yufka Yürekli
İncelemeye ilk öyküden başlayalım. Bu öyküde baş kahramanlarımız 'Hayalperest' ve 'Nastyenka' olmak üzere tanışma, kızın ağlamasını duyup peşinden giderek bir adamdan kurtarmasıyla başlar. Birbirilerini tanımak için hayat hikayelerini anlatmaya başlarlar, ikisinin öyküleri farklı olsa da dost olmalarında iyi bir başlangıçtır ve aşık olmayacaklarına söz verirler. Ama kahramanlardan birisi sözünü tutamaz ve açılmaya başlar. Öykünün sonu hiç beklenmedik bir şekilde biter, bu öyküyü okuyunca sizin de benim gibi hüsrana uğrayacağınızı ve kızacağınızı şimdiden görebiliyorum. Arkadaşlık sözünü tutamasa da etkisinde kalacağım bir aşk hikayesi oldu.
Başkasının Karısı adlı hikayemiz başlarda sıkıcı gelecektir ama sonunu çok güzel nasihatla bitirdi yazarımız. Her şey küçük bir kıskançlıkla başlar ve karısının peşinden giderek İvan, beklenmedik olaylarla karşılaşır ve gereksiz bir kıskançlık sonucunda başına gelmeyen kalmaz. Bu öykünün bize ders olacağını düşünüyorum.
Yazarımız Dostoyevski'nin bize kıskançlıkla ilgili verdiği nasihatları:
"Kıskançlık insanı gülünç duruma düşürür, kıskançlık bir kusurdur." Sayfa:101
" Ama kabul ediniz, kıskançlık affı olmayan bir tutku, dahası felaketin ta kendisidir." Sayfa:114
Sigmund Freud'un Dostoyevski için sarf ettiği cümle şudur: "Dostoyevksi olmasaydı eğer, psikoanaliz biraz beklemek zorunda kalacaktı." Kıskançlığa yaptığı yorumu Freud'u doğruluyor ve bunun tek kıskançlıkta değil birçok şey üzerinde örneği var.
Noel Ağacı ve Nikâh kısa olan bir hikaye. Anladığım kadarıyla uğraşırsan hedefinin ulaşılanabilir olduğunu bize aktarmış yazarımız.
Haysiyetli Hırsız dördüncü hikayemiz. Astafiy İvanıç ve içkili Yemelyan'ın aralarında geçen olayını anlatmaktadır. Akıcı olmakla birlikte güzel ve sonu hüzünlü olan bir öyküydü.
Son öykümüz Yufka Yürekli, Arkadiy ve Vasya olmak üzere iki kahramanımızın dostluğuna hayran kaldım. Vasya'yı biraz kendime benzetiyorum duygusallığını, yufka yürekli olmasını. Arkadiy'inin dostu için fedakarlığı her insanın örnek alması gereken bir davranış olduğunu düşünüyorum. Dostoyevski yine yaptı yapacağını, hikayeyi hüzne bağladı.
Bu kitabın herkesin okuması gerektiğini düşünüyorum ve herkese tavsiye ederim. İyi okumalar.