Peyami Safa ve ahlâksız kadınlar!
Mahşer'de Nihad'ı yatağında yorganını kaldırmadan bekleten ve emirlerini öyle dile getiren, kocasının ve kendisinin menfaati için çeşitli adamlarla görüşen Seniha Hanım var; Şimşek'i henüz okumadım ama şöyle bir göz attım ve orada da Pervin adlı karakterin evliliği sürerken dayısı Müfid'le bir yasak ilişki yaşadığını görüyoruz. Canan adlı kitabı da bitirmedim ama orada da Canan adlı karakter evli bir adamın evliliğine tehlikeye sokuyor. Sema ve Gölgesi'nde ise yazar bu sefer yine bir kadını anlatıyor ve bu kadın diğer kadınlara benziyor ama bu sefer en azından iddia edildiğine göre erkekleri öldürüyor da! En azından kedileri öldürdüğünü, ölenleri seyretmeyi sevdiğini biliyoruz.
Peyami Safa hakkında doğru tespitler yapabilmek için bir çok eserini okumak gerekiyor. Ama en azından ilk eserlerinde (Mahşer, vb) kadınlarla ilgili yaklaşımının toplumun cumhuriyetin kuruluşu ve sonrasında yaşadığı büyük dönüşümlerle ilgisi olsa gerek. Bu ahlâksız, düşük kadınlar bu ilk kitaplarda cirit atıyor gibi. Ancak ne olursa olsun Mahşer çok iyi bir eserimiz bence.
Selma ve Gölgesi, 1941 yılında basılmış. Burada yazarın kaleminin gücünü kesinlikle bir kez daha görüyoruz, örneğin Mahşer'e, Fatih Harbiye'ye göre bu kalem kesinlikle çok daha yetkin, ruh hallerini, olayları anlatışında bir kıvraklık, çekicilik ve bence yazara özgü bir renk var, ve bu bence çok güzel, yazar has bir renk. Çok beğenerek okudum. İşin ilginci ve güzeli, Selma ve Gölgesi'nde Peyami Safa kesinlikle ilgi çekici, ikna edici ve tuhaf ve kendine özgü bir atmosfer yaratıyor ve özellikle Selma karakteri seneler öncesinden kanlı canlı karşımıza çıkıyor, diriliyor sayfalarda. Bir yazar için ne güzel bir maharet bu! Kitabın çok ilgi çekici ve kolayca melodrama kaçabilecek konusu, konunun işlenişinde yazarın başaralı şekilde kısıtlı mekân ve kişide sabit tutturmayı başardığı ve ilginç bir şekilde tiyatro hissi de veren anlatım tarzı ve kendine özgü üslûbuyla asla basit ve sığ bir his vermiyor. Kitabın finali ise kesinlikle çok iyi!
Peyami Safa... Ne kadar güzel yazabilen, yazan, gerçekten yazma kabiliyeti olan güzel bir yazar! Edebiyat güzeldir, edebiyat iyi gelir insana, bizi iyileştirir derken kastettiğimiz şeylerden birisi de Peyami Safa'nın kaleminden edebiyat seven herkesin gönlüne, diline çalınan bu tad değil mi?
Bu arada benim de bütün ilk gençlik dönemimde yakında terketmek zorunda kalacağım mahallemdeki adım, lakabım çoğu zaman Safa'ydı, kimi zamansa Peyami'ydi, ama neden böyle olduğunu Dokuzuncu Hariciye Koğuşu'nu seneler sonra, bir kez daha okuduğum zaman anlatabilirim burada.
Selma'yı, gölgesini ve karakterler yaratabilen edebi Peyami Safa'yı edebiyat seven herkese MUTLAKA öneriyorum.