Yarım kalan bir Spinoza incelemesi.
İşe yeni başlayan Spinoza'nın temel derdi, "Öz"ün kendisine ulaşmaktır. İlk nedeni bulmaktır. Ona göre Öz, varoluştan önce gelir. Bu amaçla da ilk neden olan Öz'ü (doğanın özü) bulmak ister.
Güzel güzel anlatır bize Spinoza, tane tane anlatır. Ama kitabın en heyecanlı yerinde :) kitap sona erer. Aslında yarım kalır. Böyle diyerek de Spinoza'nın bu incelemeyi bitirmiş olmasını bir 'keşke'ye bağlamak isterim.
Nasıl düşünmemiz gerektiği üzerinden yola çıkarak, neleri de düşünmememiz ya da nasıl düşünmemiz gerektiğini, düşünce süreçlerinden hangisine uzak kalmamızı öğütleyen Spinoza,önem verdiği bir konu olan Tikellik ve Tümellik kavramlarını, Öz'e ulaşmak için irdeler ve tikel düşünme yolunun doğru yol olduğunu söyler. Tümel olan düşünme biçimleri unutmaya yol açacağından bu yolu kesin yargılarla eleştirir.
Bu ilk çalışma, basamak basamak ders anlatma biçimindedir. Spinoza, bir öğretmen rolündedir burada ve aklın ıslahı incelenirken doğanın özüne ulaşılmaya çalışılır. Bu arada da öne sürdüğü düşünceleri, okuyucuda ister istemez Tanrı kavramını konuşmayı dahil eder. Spinoza'da bunu hissetmiş gibi Tanrı kavramını sonluluk-tikellik-kendi içinde neden barındıran özellikleri ile anlatır.
Şeyler için de Tanrı kavramını açıklamakta kullandığı düşünce biçimini kullanır. Bir şey kendi içinde varoluş nedenini taşıyorsa mutlak olarak vardır.
