İtalya 'da Antonio Gramsci ( 1891 - 1937)
özgün sayılabilecek bir kuram geliştirdi . Ona göre sermayeci düzenin
yerini almaya hazırlanan proletarya kendi diktatörlüğünü evrensel organlarda
gerçekleştirmeliydi, bu organlar da "fabrika kurulu" diye adlandırı
lmalıydı . Gramsci'nin bu yeni kurulu Rusya'daki fabrika komitelerinin
ve sovyetlerin bütünleşmiş biçimiydi . Bu kurullarda iktisadi altyapıyla
siyasal üstyapı bir bütün oluşturacaktı .