Frankfurt Okulu
Emre BağceFrankfurt Okulu Sözleri ve Alıntıları
Frankfurt Okulu sözleri ve alıntılarını, Frankfurt Okulu kitap alıntılarını, Frankfurt Okulu en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
''Felsefe, eleştirel bir aydınlanma, dünyaya aklı getirmek için devam eden bir çabadır.''
''Horkheimer, kavram ve nesne, sözcük ve şey arasında bir açıklık olduğunu ileri
sürer. Bunlar toplam toplumsal sürecin birbirlerine bağımlı olarak indirgenemez
yönleridir.''
Karl Marx’ın kapitalist toplum sistemine ve Aydınlanma’ya yönelik eleştirilerinden epeyce beslenen eleştirel kuram, “Marksizmi bir tür pozitif bilim olarak kavrayan” anlayışlarla da mücadele etme yolunu tercih eder.
Adorno ve Horkheimer, birlikte kaleme aldıkları Aydınlanmanın Diyalektiği’nde aklın doğadan özgürleşmesine ve doğa karşısında bir özerklik elde etmesine dayanan Aydınlanma düşüncesinin insanı, doğayı ve nesneler dünyasını nasıl tahakküm altına aldığını müzakere ederler.
Bu müzakerelerde öne çıkan düşüncelerden anlaşılmaktadır ki Frankfurt Okulu düşünürlerine göre modernizm “araçsal rasyonalitenin” gelişimi hiçbir biçimde insanların özgürleşmesini sağlayamamıştır.
Horkheimer’in kavrayışında geleneksel kuram ile eleştirel kuramı birbirinden ayıran hat, kuramın toplumsal üretime yardımcı olup olmadığına veya bunun tam aksine onu yerle bir edip etmemesine göre belirlenir.
Eleştirel kuram, mevcut toplumun kendi içkin eleştirisidir. Çünkü eleştirel kuram kendisini yeniden üreten mekanizmaların ve mevcut işbölümü sınırlarının dışına yerleştirerek kapitalist toplumun temel çelişkilerini bilinç düzeyine çıkarmak için tasarlanmıştır.
Frankfurt Okulu düşünürleri, geleneksel pozitivist anlayışa karşı Eleştirel Kuram kavramını geliştirmişlerdir.
Horkheimer’ın Geleneksel ve Eleştirel Kuram başlıklı makalesinde kuramın formülasyonu ve izlenecek yol haritası belirlenmiştir.
''Diyalektikte özne nesneden ayrılmaz, anladığımız ve yorumladığımız haliyle dünya, öznenin gelişimi ile birlikte değişir, her bir anlayış, görüş veya bakış açısı “gerçeğin bir anı” olarak görülür.''
''Tarihte her ne zaman uluslar ya da sınıflar, yalnız soğuk çelikler değil fakat aynı zamanda ahlaksal, metafizik ve dinsel düşüncelerle de devam ettirdiler varlıklarını.
Bunu güvenlik altına almışlarsa, bu düşünceler, sonunda baskın olanlar tarafından yapılan bir saldırıya maruz bırakılmışlardır.
Muazzam bir girişim böyle son buldu.
Frankfurt Okulu da erken döneminde, ‘felsefe-bilim’, ‘bilim-eleştiri’ ve ‘olgu-değer’ birlikteliğini pozitivizme karşı bir
eleştiri olanağı olarak kuşanmıştır.
Ancak Frankfurt Okulu zaman içerisinde (özellikle 1940’lardan itibaren), olgusal içeriğini yitirmiş bir felsefe mevziine geri çekilmiş ve pozitivizmle mücadeleyi, bilim mevziini ona terk ederek sürdürmüştür.