Servet-i Fünûn ve Meşrutiyet döneminde yaşamış olan Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Servet-i Fünûn döneminde ferdi ve marazi duygularıyla ilgili yazmıştır. Meşrutiyet döneminde ise Türkçülük ve dini duygular içerisinde eserlerini vermiştir. Gönül Hanım romanı, Meşrutiyet döneminde yazmıştır.
Gönül Hanım romanı, ilk defa 'Orhun Abideleri' ve 'Bengü taşları' hakkında yazılmış bir eserdir. Önemli bir özelliğe sahiptir. İlk olma özelliğinin bir diğer önemi ise abideler hakkında Türk araştırmacıların yeterli eser vermemeleridir.
Romanın konusu, I. Dünya Savaşı'nda Kafkas Cephesinde Ruslara esir düşen Türk subayı Mehmet Tolun Bey, Macar esir subaylarından Kont Bela Zichy, Tatar gençlerinden Ali Bahadır Kaplanoğlu ve kız kardeşi Gönül Kaplanoğlu'nun Orta Asya'daki maceralı yolculuklarıdır.
Romanda dini ve tarihi ögeler fazlaca yer verilmiştir. Orta Asya'nın yaşamını anlaşılması için Budistlik, Lama, Şaman gibi hayat felsefeleri hakkında bilgi verilmiş. Türkçülük, Türklüğün ulvi duygularının sarsıntıları, karakterlerin üzerindeki etkileri romanda verilmiştir. Gönül Hanım, idealleri olan aydın bir kadındır. Tolun Bey'de idealleri olan aydın bir gençtir. Aralarında aşk yaşanır ama derinlikli değildir. Romantizm hissedilmez bile... Makale okuyormuş gibi bir hisle romanı okudum. Akıcı bir anlatım yoktu. Yazar, romanı çok fazla bilgiye boğmuştu.
Ahmet Hikmet Müftüoğlu ,
çok güzel bir geziydi...
