Michel Foucault’nun 1970-1984 aras›nda Collège de France’taki “Düşünce Sistemleri Tarihi” başlıklı kürsüsünde verdiği bu derslerde, düşünürün elindeki tarihsel materyalleri nasıl işlediğine, felsefeyle tarih arasındaki bağları nasl ördüğüne tanık oluyoruz. Bu derslerde Foucault, Antik Yunan’da paranın tesisinden 18. yüzyıl Fransa şehirciliğine, psikiyatrik iktidardan modern devlet aklına, Hıristiyan öznellik biçimlerinden neoliberalizmin insan kavrayışına uzanan tarihsel araştırmaları, hakikat ile özne arasındaki ilişkinin biçimlerini sorgulayarak ortaya koyuyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Fransa’da 1999’dan itibaren yayınlanan, birçok yeni araştırma için çıkış noktası oluşturan ve Foucault’nun düşüncesinin alımlanmasında bir dönüm noktası haline gelen bu dersleri, Türkçe baskısı için yazılan yeni önsözlerle birlikte yayınlıyor. Foucault’nun ölümünden bir kaç ay önce verdiği bu son ders, aynı zamanda düşünürün bir tür felsefi vasiyetnamesi gibi de okunabilir. Bir yandan, daha önceki yıllarda başlayan parrhêsia kavramının analizi, Antik Yunan’da doğruyu söyleme biçimlerinin genel bir analizine dönüşür. Diğer yandan, Foucault Yunan düşüncesinin ölüm karşısındaki tutumunu ve kendilik kaygısını ele alarak bu dersi “felsefi yaşam” hakkında bir çalışma haline getirir. “Hem size hem de kendime göstermek istediğim şey şuydu: nasıl oldu da Sokratesçi parrêsia’nın ortaya çıkışıyla ve temellenmesiyle birlikte varoluş (bios) Yunan düşüncesinde bir estetik nesne olarak, estetik dönüştürme çabasının ve estetik algının nesnesi olarak, ‘güzel bir eser’ olarak inşa edildi? Burada çok zengin tarihsel bir alan açılıyor önümüzde. Elbette ruhun metafiziğinin tarihi yapılmalı. Fakat aynı şekilde varoluşun tarzbilgisinin tarihi de ve mümkün bir güzellik olarak yaşamın tarihi de yapılmalı – ki bu da ruhun metafiziğinin tarihinin diğer yüzünü ve alternatifini teşkil eder.” (29 Şubat 1984 dersi)
