evrenin temel yapı özellikleri ‘hayata imkân verecek şekilde’
ve mükemmel bir incelikle ayarlanmıştır. evrenin yaratılışından
itibaren bütün oluşumlar, insanı ortaya çıkaracak bir tarzda
gerçekleştirilmiştir. insansız bir evren ne mâna ifade ederdi?
fiziğin ortaya koyduğu gerçekler insanın evrende oldukça özel
bir yeri olduğunu gösterir. idrâk sahibi zeki gözlemciler topluluğubulunmadan evrenin bir anlam ve önem taşıması tasavvur dahi edilemez.
astrofizikçi john a. wheeler
Bizde de batıyı aynen kopya eden şabloncular, bu iki dinin birbirinden ne kadar farklı olduğunu sezemeyerek, oradaki din-ilim çatışmasını olduğu gibi iktibas etmek suretiyle, ilim tarihinin en büyük hatasını; sonra da, İslam dünyasındaki hakikat aşkının, nasıl bir ilim ve araştırma aşkına inkılap ettiğini, bu aşk û iştiyakla, daha hicri dördüncü asrın sonlarına doğru gelirken ne ilim abidelerinin yükseltildiğini görmemekle de, en affedilmez günahı işlemişlerdir.
Kur'an, kainat ve insan, bu şekilde Allah'ın isim ve sıfatlarının değişik şekillerde tecelligahı olarak, birbirleriyle fevkalade bir iç bağlantı halinde, birbirlerini şerh ve izah eden ve neticede Allah'ı tanıtan üç külli muarrif, üç külli kitaptır.
İlim-din ihtilafı İslam dünyasında değil, Hristiyan batı dünyasında ortaya çıkmış sonra da oradan dünyanın dört bir yanına yayılmıştır. Bu İslam dünyasının değil batının problemidir.
Hak dinin içtimai hayattaki dayanak noktası haktır; gayesi faziletler ve Allah'ın rızasıdır; düsturu yardımlaşmadır; cemiyetler arasındaki bağı dinidir, vatanidir; meyvesi, nefsani heveslerin tecavüzüne set çekip ruhu kemalate teşvik, ulvi hisleri tatmin ve insanı kemalate sevk etmektir.
Din; akıl sahiplerine yaratılış gayesini bildiren, onları kendi hür iradeleriyle, Allah Rasulü'nün i̇rşat çerçevesi içinde, felaha ve kemalata sevkeden; ayrıca onların maddi manevi ihtiyaçlarını karşılayacağı sözünü veren ilahi bir kanunlar mecmuasıdır.
İbni Sina'nın en meşhur eseri olan el-Kanun Arapça yazıldığı halde 12. yüzyılda latinceye çevrilerek Avrupa üniversitelerinde 17. yüzyıla kadar okutulan temel ders kitabıdır. Bu eseri bilmeyen bir kimse Avrupa'da hekim olamazdı. Eserde bir çok hastalık ve ilaç sistematik bir şekilde yazılmaktadır.
El-Kanun'da bahsedilen tıbbi bilgilerin bir çoğu bugün bile değerini muhafaza etmektedir..