İlber Ortaylı'nın bu eseri diğerlerine nazaran daha akademik bir üslupla yazılmış. Kitapta ana tema "Tanzimat Dönemi"ni kapsıyor. 2.Mahmud gelişmeleriyle başlayan kitap Tanzimat Devri'ni panoramik bakış açısıyla siyasi, ekonomik, toplumsal açılardan ele alarak dönem hakkında bilgi veriyor. Türk'lerin batılılaşması ise bir diğer temel konuyu oluşturuyor. Osmanlı aydınının ve yöneticilerinin bir günde batıcı olmadığı bu sürecin planlı ve uzun süreli bir dönemi kapsadığı anlatılıyor. Genel olarak Kuruluş, Yükselme devrinin güçlü Osmanlı yapısından ziyade denge politikasına yönelen idarecilerin yöntemlerini ele alan kitap, konu itibarıyla askerî hareketliliğin az, politikanın çok olduğu bir devri kapsıyor.
