Eğer "milletin makûs talihi" İnönü savaşlarıyla yenilmişse, Türk demokrasisinin korkunç bir iç savaş geçirmeden sürmüş olması da 1961 - 65 arasının koalisyonlar dönemi sayesindedir. Özellikle birinci koalisyonun... Buna, ismet Paşa başkanlık ediyordu ve ortaklık CHP ile AP arasındaydı. Bu dönem Türk demokrasisinin en önemli kilometre taşlarından biridir. 1961 seçimleri "beklenen sonuç"u vermedi. Neydi, beklenen sonuç? 27 Mayısa karşı olmayan bir iktidarın ülkeye egemen olması... Bu sonuç sandıklardan çıkmadı, ama birtakım kurum ve kuruluşların, birtakım kimselerin sağduyusu sayesinde gene de gerçekleşti. Kurum ve kuruluşların başında ordu, siyasi partiler, özellikle CHP ve AP gelir. Kişiler ise tabii ismet Paşa, onun yanında biraz Ragıp Gümüşpala, oyunculuk heveslerine rağmen Cemal Gürsel, zaman zaman Ekrem Alican ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinin yöneticileridir. Olayları tarih perspektifi içinde ele alırsanız, onların yaşandığı anın koşullarını ön planda tutmak zorundasınızdır. 1961 seçimlerinden sonra Meclis ancak askerle uyuşularak açılabilmiştir. İlk koalisyon askerin direnmesiyle İsmet Paşa tarafından kurulmuştur. Seçim sonuçlarının doğal hükümeti bir AP- YTP-CKMP iktidarıydı. Bunların hepsi seçimlerde CHP'nin, yani 27 Mayısın yanındaki kuvvetin karşısında yer almışlar, kampanyalarını ona karşı yürütmüşlerdir. Gariptir, onlara Cemal Gürsel ve tayfası gibi 27 Mayısı fiilen temsil eden gruplar yardımcı, destek olmuşlardır. Bazı kişisel hesaplar dolayısıyla... Buna karşın, ilk üç hükümetin Başbakanı İsmet İnönü'dür. İşin kolayına kaçanlar o sıralar büyülü zannettikleri bir formül icat etmişlerdir: "CHP + Ordu = iktidar." Bunda hem CHP, hem ordu düşmanlığı vardır ve tabii asıl hedef İsmet Paşadır. İleri sürülen, CHP'nin, dolayısıyla İnönü'nün hep ordu desteğiyle iktidara oturduğudur. "Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları"nın bu 6. cildinde açıkça görülecektir ki, o günlerin gerçekçi formülü şudur: "iktidar - CHP = ihtilal."

Yazar:

Metin Toker

Türler:

Araştırma-İnceleme,

Siyaset-Politika,

Tarih

Tahmini Okuma Süresi: 6 sa. 60 dk.Sayfa Sayısı: 247Basım Tarihi: Temmuz 1992Yayınevi: Bilgi Yayınevi

ISBN: 9789754943150Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Benzer Kitaplar

Tümünü Gör

Reklam

Kitap İstatistikleri

663gösterim

Yazar Hakkında

Metin TokerYazar · 14 kitap

Galatasaray Lisesi'ni (1942), ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisi Bölümü'nü bitirdi (1948). 1943-50 arasında Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. 1950-53 arasında, Paris'te öğrenim gördüğü sırada Cumhuriyet, Zafer ve Yeni İstanbul gazetelerinin Batı Avrupa muhabirliğini yaptı. 1953 yılında Paris Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitirdi. Önceleri sıkı bir İsmet Paşa muhalifi iken ve Paşa hakkında sert yazılar kaleme aldığı Zafer gazetesinde yazarlık yaparken birdenbire muhalefete geçti. Türkiye'ye dönünce Akis dergisini yayımlamaya başladı (1954). Akis Yayınları adıyla bir de yayınevi kurdu. Ankara Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı yaptı. 1955'te İsmet İnönü'nün kızı Özden Toker'le evlendi, bu evliliğinden üç çocuğu oldu. Özden İnönü ile evlendikten sonra politik arenada adı daha çok duyulan Toker, 1967'ye kadar başyazarlığını yaptığı Time benzeri Akis dergisinde, haber dergiciliğinde devrim yaptı. O yılların siyasal iktidarlarına yönelttiği sert eleştiriler yüzünden sık sık yargılandı, bazılarında hapse girdi; Akis dergisindeki bir yazıda Demokrat Parti (DP) hükümetinin devlet bakanlarından Mükerrem Sarol'a hakaret ettiği gerekçesiyle 1957'de 7 ay 23 gün hapis cezasına çarptırıldı. 1967'de Akis'i kapattıktan sonra, önce Hürriyet ardından da Milliyet gazetelerinde "Not Defterinden" adlı köşesinde yazılar yazdı. 1977-80 arasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün seçtiği kontenjandan Cumhuriyet Senatosu'na girdi. 1980'li yılların başında siyaset yapmayı bırakıp tekrar siyaset üzerine yazmaya başladı. Kayınpederi olan İsmet İnönü'ye ilişkin anılarını anlattığı İsmet Paşa İle On Yıl 1954-64 (1965-69, 4 cilt) adlı kitabını genişleterek, ilk kez 1970'te yayımlanan Tek Partiden Çok Partiye (1944-1950) adlı kitabıyla birlikte Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları (1944-1973) adıyla 1990-93'te 7 cilt olarak yeniden yayımlandı. Uluslararası Basın Enstitüsü Şeref Üyesi ve Gazeteciler Cemiyeti Kurucu Üyesi olan Toker, 1983'te kurucuları arasında olduğu İnönü Vakfı yönetimindeki görevini de vefatına kadar sürdürdü. 18 Temmuz 2002'de, 9 yıldır tedavi gördüğü prostat kanseri nedeniyle yaşamını kaybetti.