MÖ 3100-1800 yılları arasında bağımsız yaşamış, daha sonra etraftaki halklara karışarak izleri kaybolmuş olan Sümerlerin dilinde, mukabil ses denklikleriyle birlikte yarmak, yirmek, vurmak, ezmek, itmek, kalmak, kızmak, yaymak, yatmak, yağmak, çakmak, kurmak, kıymak, uyumak, bozmak, kazmak, süzmek, ölmek, dolmak, demek, dökmek, esmek, kılmak, korumak gibi çok sayıda fiil ve Tanrı, demir, inci, azık, yün, ağıl, gölge, öz, göğüs, gün, çoban, yaka, yarım, kuş, karınca, eşik, ağır, ip ve yağ gibi çok sayıda kelimenin Türkçe ile ortak olduğu görülmüştür. Kimi bilginler 800 kelimeye kadar çıkarken, çok titiz davranan O. N. Tuna, bu kelimelerin sayısını 168'e indirgemiştir. Bu da çok büyük bir rakamdır ve herhangi iki Hint-Avrupa dili arasındaki ortak kelime hazinesiyle karşılaştırılacak ölçüdedir.