Rüzgârın yönünü doğru tahmin etmek, çoğunluktan, güçlüden yana olmak, iki taraflı oynamak ve doğru zamanda doğru tarafta olmak ve zafer kesinleşmeden hangi tarafta yer alacağına dair son kararı vermemek ve asla ama asla geç kalmamak… Kiliseye ait tüm sembollerin yıkıcısı azılı bir din düşmanından, Jakoben bir cumhuriyetçiden, Napoléon döneminde imparatorluğun polis bakanlığına ve oradan kralcılığa, sıradan bir papazken Otranto Dükü olmaya giden yolda Joseph Fouché’nin hareketli ve maceralı siyaset yaşamına bu düsturlar yön verir.
Özellikle Robespierre ve Napoléon ile olan psikolojik mücadelesinden bu düsturlar sayesinde zaferle çıkan, Marat, Danton, Saint-Just ve Lafayette gibi Fransız Devrimi ve sonrasının önemli politik figürlerinin gölgesinde kalsa da her birinden daha uzun bir siyasi yaşamı olan Fouché’nin şahsında Zweig, dünya tarihi açısından bu belirleyici tarihsel döneme ışık tutuyor.
Aynı zamanda, bu dedikodu ve skandal avcısı, bu söylenti yaymakta usta ketum adamın, bu çok geniş casusluk, muhbir ve dinleme ağına sahip, Paris’te atılan her adımdan haberdar olan polis bakanının, Balzac’ın deyişiyle bu dahiyane politikacının portresiyle, amaçladığı gibi, modern siyaset yapma biçimlerini ve politikadaki insan tipolojisini anlamak ve bu tür politikacıların ve arkalarındaki güçlerin tehlikeli sırlarını öğrenip bunlara karşı kendimizi nasıl korumamız gerektiği konusunda da çok değerli bir katkıda bulunmuş oluyor.
