Birinci Dünya Savaşı, insani kayıpların ve toplumsal yıkımların dehşeti
nedeniyle “büyük savaş” olarak anılır. Savaşa katılan ülkelerin
ordularında yaşanan kayıplar kadar geride kalanların yaşadığı
zorluk ve sıkıntılar da bu bağlamda değerlendirilir. Diğer pek çok
imparatorluk gibi Osmanlı İmparatorluğu da, bu savaşla beraber
imparatorluk vasfını yitirirken muazzam bir alt üst oluş yaşadı.
Cephelerde binlerce askerin hayatını kaybetmesi, geride açlık ve
yoksulluk sarmalına kapılan binlerce dul ve yetim bıraktı. Ancak
bu insani facianın bir diğer yüzünde ise iktisadın soğuk yüzüyle
bekleyen geçim derdi, istihdam ve ordunun ihtiyaçları gibi kalemler
sıralanıyordu.
Yavuz Selim Karakışla, Kadınları Çalıştırma Cemiyeti (1916-1923)
başlıklı bu araştırmasında, Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan
toplumsal yıkıma başka bir açıdan yaklaşıyor. Kadınların işgücüne
katıldığı, iktisadın seferberlik haline galebe çaldığı, sosyal alanda
dönüşümün yaşandığı bir tarih kesitine yoğunlaşıyor. Devlet, savaş
ve iktisadi rasyonalizasyon çerçevesinde yeniden biçimlenen emek
süreçlerinin, kadınların toplumsal statülerinde nasıl değişikliklere
sebep olduğunu araştırıyor.
Kadınları Çalıştırma Cemiyeti (1916-1923) yalnızca siyasi tarihle sınırlı
kalmayan, toplumsal cinsiyet, kadın tarihi ve emek tarihi literatürüne
de katkıda bulunan, ayrıntılı bir araştırma...
