Mısır Tarihi
Erik HornungMısır Tarihi Gönderileri
Mısır Tarihi kitaplarını, Mısır Tarihi sözleri ve alıntılarını, Mısır Tarihi yazarlarını, Mısır Tarihi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Genç kral (II. Ramses) ilk Asya seferinde kral Bentesina'nın ülkesi Amurru'yu Mısır egemenliği altına alınca Mısır'ın etki alanı yine Ugarit'e kadar uzanır. Hitit kralı Muvattali, Amurru'yu Mısırlılardan geri almak için tüm askeri gücünü kullanır. Güneyden gelecek Mısır ordusunu, 1274 mayısında uğruna bir çok savaş yapılan
Sayfa 155 - Kabalcı YayıneviKitabı okudu
İkonakırıcı çeteler, Yukarı Nübye'deki Soleb gibi ücra köşelere varıncaya kadar ülkenin her yerine dağılır; Amon adıyla karşılaştıkları her yere, obelisklerin tepesine, sütunların altın kaplamalarının altına, arşivlerdeki çivi yazısı mektuplara bile keskileriyle zarar verirler. Hayvan biçimli tanrıların adı bu kadar sistematik bir biçimde yok edilemez, ama "tanrılar" hiyeroglifi bile zaman zaman bu öfkenin kurbanı olur. Eski tapınakların rahipleri ve onların muazzam servetlerinin başına ne geldiğini bilmiyoruz, onların kült görevlerinin yeni tanrının Memfis ve Nübye'de de yapılmaya başlanan tapınakları tarafından üstlenilmesi planlanıyordu. Din devrimi kralın saltanatın dokuzuncu yılında (1345-1344) tamamlanır. O zaman devletin resmi tanrısı Atom'a, eski tanrılar Harahti ve Şu'nun isimlerinden arındırılan yeni bir unvan verilir; bundan sonra tanrının tek geçerli adı Ra ya da Aton'dur. Böylece Akhenaton, İslam kadar radikal bir tektanrıcılık yaratır ve iktidara geldiğinde üstlendiği "Ra-Harahti başrahibi" konumundan, yeni bir öğretinin müjdecisi ve tanrı ile insanın tek aracısı konumuna terfi eder. Yandaşları, kraliyet ailesini ışıltılı güneş diski altında gösteren ev sunaklarının önünde dua eder, mezar yazıtlarında tanrının özünü bilen tek kişi olan kraldan aldıkları kişisel eğitimi vurgularlar. Amarna dini şu kısa kuralla tanımlanabilir: "Aton'dan başka tanrı yoktur ve Akhenaton onun peygamberidir."
Sayfa 147 - Kabalcı YayıneviKitabı okudu
Zoser'in memurlarından biri olan İmhotep o kadar büyük bir önem kazanmıştır ki, sonraki dönemlerde önce yazıcılık mesleğinin azizi, sonra da şifa tanrısı olarak büyük saygı görmüştür; Yunanlılar onu Asklepiosla bir tutarlar. Adı ve ünvanı bir Zoser heykelinin kaidesinde bulununca İmhotep tarihsel bir kişilik haline gelmiştir. Yüksek unvanları onun kralın yakın bir akrabası olduğunu ve kral mezarının yapımını yönettiğini düşündürmektedir. Tarih ona büyük bir mimar hekim ve bilge olarak saygı göstermekte, dünyanın en eski -ne yazık ki kayıp- bilgelik öğretisinin yazarı olduğuna inanılmaktadır.
Sayfa 23 - Kabalcı YayıneviKitabı okudu
Kuramsal olarak, her tür kült eylemini, dolayısıyla da bütün tarihsel başarıları tek başına kral gerçekleştirir, çünkü gerekli büyülü güce yalnızca o sahiptir; Roma Dönemine kadar tüm Mısır tapınaklarının iç mekanlarında kral tek başına tanrıya hizmet ederken gösterilmiştir. Bir tek Şenlik ve savaş tasvirlerinde "yardımcıları," yani rahipler, memurlar ve askerler de vardır. Ancak uygulamada bütün olayları bizzat "yönetmesi" mümkün olmadığı için kral yetkisinin bir kısmını etrafındakilere, kendisine yakın kişilere devretmiştir. Bu şekilde oluşan memurluk sistemi en eski anıtlarda bile tasvir edilmiş ve en başından beri iki ana gruba ayrılmıştır: birincisi kralın kişisel olarak ve makamı bakımından fiziksel ve kültsel gözetilmesinden sorumlu memurlar; ikincisi kralın "sözcüleri" olarak onunla dış dünya arasında aracılık eden ya da kralın emirlerini ülkede doğrudan doğruya uygulayan memurlar. Duruma göre farklı zamanlarda verilen bu emirler sonucunda yönetimsel makamlar oluşması görece zaman almıştır; bu nedenle de başlangıçta makamın kendisi, krala yakınlığıyla belirlenen makam sahibinden daha önemsizdir. Tüm hanedanlarda
önemli görev ve makamlar büyük bir olasılıkla yalnızca prenslere ve onların çocuklarına veriliyordu, çünkü ancak yakın akrabaların tanrısal güçle dolu kralın yakınında olmaya dayanabilecekleri düşünülüyordu. "Soylular" olarak ülkenin çeşitli bölgelerini onlar yönetiyordu, zamanla bu bölgeler eyaletlere dönüştü.
Sayfa 13 - pdf
Mısır, Asya'daki eski düşmanları Hititler, Ugarit ve Amurru'yla dostluk ilişkisini sürdürür. Merneptah saltanatının ilk yıllarında kıtlık çeken Hitit devletine tahıl göndererek yardım eder; ancak yavaş yavaş oluşmaya başlayan bir tehlike bir süre sonra Asyalı müttefikleri ortadan kaldıracak, Mısır'ın varlığını tehdit edecektir. Daha sonra Sardinya'ya adını verecek olan Şerden halkı Amarna döneminde Doğu Akdeniz kıyılarına ulaşır ve paralı asker olarak Mısır'ın hizmetine girer. Onları Karadeniz Bölgesinden gelen "deniz halkları" izler, bunlar arasında Şekeleş (daha sonra Sicilya'da görünürler), Luka (Likyalılar) ve Turşa (belki de Etrüskler) halkları da vardır. Kuzeyden gelen bu savaşçı halklar, çoluk çocuk göçen Libya kabileleriyle 1208 ilkbaharında birleşerek Mısır'a ortak bir saldırı düzenlerler. Batı deltada onları karşısına çıkan Merneptah'ın generalleri Buto yakınlarında 8000 kişinin öldüğü söylenen kanlı savaşta düşmanı püskürtürler. Bu zaferin anısına dikilen "İsrail Anıttaşı"nda, Mısır'ın egemen olduğu bölge ve halklar arasında, Kenan, Askalon ve Gezer'in yanı sıra ilk kez "İsrail" diye de bir kabilenin ismi geçer.
Sayfa 158 - Kabalcı Yayınevi - 2. BaskıKitabı okudu
Genç kral (II. Ramses) ilk Asya seferinde kral Bentesina'nın ülkesi Amurru'yu Mısır egemenliği altına alınca Mısır'ın etki alanı yine Ugarit'e kadar uzanır. Hitit kralı Muvattali, Amurru'yu Mısırlılardan geri almak için tüm askeri gücünü kullanır. Güneyden gelecek Mısır ordusunu, 1274 mayısında uğruna bir çok savaş yapılan
Sayfa 155 - Kabalcı Yayınevi - 2. BaskıKitabı okudu
İkonakırıcı çeteler, Yukarı Nübye'deki Soleb gibi ücra köşelere varıncaya kadar ülkenin her yerine dağılır; Amon adıyla karşılaştıkları her yere, obelisklerin tepesine, sütunların altın kaplamalarının altına, arşivlerdeki çivi yazısı mektuplara bile keskileriyle zarar verirler. Hayvan biçimli tanrıların adı bu kadar sistematik bir biçimde yok edilemez, ama "tanrılar" hiyeroglifi bile zaman zaman bu öfkenin kurbanı olur. Eski tapınakların rahipleri ve onların muazzam servetlerinin başına ne geldiğini bilmiyoruz, onların kült görevlerinin yeni tanrının Memfis ve Nübye'de de yapılmaya başlanan tapınakları tarafından üstlenilmesi planlanıyordu. Din devrimi kralın saltanatın dokuzuncu yılında (1345-1344) tamamlanır. O zaman devletin resmi tanrısı Atom'a, eski tanrılar Harahti ve Şu'nun isimlerinden arındırılan yeni bir unvan verilir; bundan sonra tanrının tek geçerli adı Ra ya da Aton'dur. Böylece Akhenaton, İslam kadar radikal bir tektanrıcılık yaratır ve iktidara geldiğinde üstlendiği "Ra-Harahti başrahibi" konumundan, yeni bir öğretinin müjdecisi ve tanrı ile insanın tek aracısı konumuna terfi eder. Yandaşları, kraliyet ailesini ışıltılı güneş diski altında gösteren ev sunaklarının önünde dua eder, mezar yazıtlarında tanrının özünü bilen tek kişi olan kraldan aldıkları kişisel eğitimi vurgularlar. Amarna dini şu kısa kuralla tanımlanabilir: "Aton'dan başka tanrı yoktur ve Akhenaton onun peygamberidir."
Sayfa 147 - Kabalcı Yayınevi - 2. BaskıKitabı okudu