Müziği düşünmek
Yalçın ÇetinkayaMüziği düşünmek Sözleri ve Alıntıları
Müziği düşünmek sözleri ve alıntılarını, Müziği düşünmek kitap alıntılarını, Müziği düşünmek en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Büyük İslam alimi, düşünür, matematikçi, fizikçi, astronomi bilgini İbn Heysem, Makâle Fî Keyfiyyet er-Reşad’dan: “Kainat bütün değişimlerine rağmen bir düzen ve bütün ayrıntılarına rağmen bir âheng içindedir” diyerek ahengin öneminden bahseder.
Pythagoras, kainatın aheng olduğunu belir ve kainattaki ahengi musikideki aheng ile izah eder.
Eflatun, Şölen adlı eserinde musiki ile ilgili görüşlerini Eryksimakhos’a söyletir: “Müziğe gelince, kendi içinde ayrılan şeylerin uyuşmasıdır. ‘Birlik’tir. Tıpkı okla yay gibi. Önce birbirinden ayrılan alçak ve yüksek sesler vardır. Sonra bu sesler uzlaşıyor ve müzik sanatında aheng bu uzlaşmaya dayanıyor. Alçakla yüksek ayrı kalsalardı, aheng diye bir şey olmazdı. Aheng bir ses birliğidir, ses birliği ise uyuşmadır. ‘
‘Devlet’ eserinde de hüzünlü, gevşek, mücadele zamanlarına, insanları yola getirmeye çalışan ve uyarıcı modlardan, yine içki sofralarına eğlencelere uygun modlardan bahseder..
“Müzik eğitimlerin en üstünüdür” der Sojkrates, Eflatun’un Devlet’inde, Eflatun’un aktarmasıyla...
Pythagoras ve İbn Heysem’in söyledikleri gibi kainat aheng üzerine kurulu. Kainatı tutan ve var eden şey ile musikiyi var eden şey aynı: Âheng.
Sayfa 18Kitabı okudu
Müzik, insan hayatında ve insanlık tarihi boyunca düşünmeye yönlendiren değil, daha ziyade eğlenmeye ve anı yaşamaya teşvik eden bir alan olarak kabul edilir. İstisnâî düşünce, yaklaşım ve uygulamalar olsa da, kendisine yüklenen genel mânâ bu şekildedir. İnanların eğlence isteklerini karşılayan, enstrüman çalıp, şarkı söyleyerek eğlenmelerine yarayan bir araçtır ve müzik hakkında bir düşünce ortaya koymak da beyhudedir.
Oysa kadim düşünce geleneğinde müzik hakkında ciddi ve heyecan verici düşüncelere rastlamak mümkündür. Mesela Pythagoras’ın müziği kosmos ile izah etmesi, Konfüçyüs’ün Çin Pentatonik sistemine ait beş sesin her birine yüklediği mana ve her sesi toplumsal bir sınıf veya statü ile izah etmesi müzik düşüncesi açısından oldukça önemlidir.
Helalliği ve haramlığı tartışılan, hatta çoğunlukla pek de sağlam olmayan delillere dayanmak suretiyle haramlığı hususunda hükme varılan müziğin, İslam medeniyet havzasında El-Kindî, Fârâbî, İbn Sinâ ve İhvân-ı Safâ gibi düşünce topluluklarının ortaya koyduğu müzik düşüncesi, gerçekten muhteşem ve İslam medeniyetine yakışır niteliktedir.
Farabi’nin ilimler tasnifinde müziği, ‘Yüksek İlimler’den kabul etmesi ve özellikle İhvan-ı Safa’nın müziği Pythagoras’ın “Gezegenlerin dönerken nağmeler çıkardığını işitmesi” ve müziği kosmosun bir ifadesi yaklaşımları oldukça önemlidir.
Özellikle Hz. Mevlana’nın Mesnevi’sine “Dinle Ney’den” diye başlaması, “padişahın rebab dinlemedeki maksadı, ‘Elest’ bezmindeki hitab-ı ilahiye olan iştiyakından(özleminden) dolayıdır” demesi..
Sayfa 12Kitabı okudu