En Eski Selanik'in Yükselişi Sözleri ve Alıntıları
En Eski Selanik'in Yükselişi sözleri ve alıntılarını, en eski Selanik'in Yükselişi kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sultan, lehte veya aleyhte ne yapmışsa eninde sonunda Jön Türklerin yararına olmuştur. Kısacası, II. Abdülhamid'in hükümdarlığı döneminde yetişen Jön Türk kadroları, yine kendisinin uyguladığı siyaset ve en kritik zamanlarda verdiği kararlar sonucunda onun saltanatının sonunu hazırlamıştır.
Sayfa 23Kitabı okudu
AVRUPA’YA RAĞMEN AVRUPALILAŞMAK
Osmanlı Devleti, modernleşmede Batı Avrupa’yı kendisine model almak suretiyle, bu coğrafya üzerindeki kadîm iddiasından vazgeçtiğini de bir şekilde kabul etmişti. Nitekim Avrupa bundan böyle, cihâd edilecek ve ilâ-yı kelimetullah uğruna askerî seferler düzenlenecek topraklar olmaktan çıkmış; model alınacak ve her anlamda onunla bütünleşilecek bir coğrafya olmuştur.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Sultan II. Abdülhamid, bütün bu anlatıların tam aksine davranıp, yakalanan Jön Türkleri sürgün etmeyip bulundukları yerlerde yargılayıp, çok daha ağır cezalara çarptırsaydı ki, bu süreçte ceza kapsamında idâm da gündeme gelecekti, Jön Türk Hareketi’nin akıbeti çok daha farklı olurdu. Fakat II. Abdülhamid çok farklı bir siyaset takip etmiş ve bu uygulamasıyla Jön Türklerin sonunu hazırlamamış, tersine bunların vatan sathına yayılarak kontrol dışına çıkmalarına ve kendisi karşısındaki muhalif cephenin daha da genişlemesine neden olmuştur.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
II. Abdülhamid’in Jön Türk Hareketi’nin ortaya çıkmasına olumlu etki eden diğer uygulaması ise tarih terminolojisine “istibdâd” şeklinde geçen ve dönemiyle âdeta özdeşleşen “baskıcı” yönetimidir. II. Abdülhamid bir taraftan yukarıda bahsedilen birçok okulun ve kurumun açılmasına ve yaygınlaşmasına imza atarken, diğer taraftan da buralardaki öğrencileri “baskı” ve “gözetim” altında tutmuştur. Başta Jön Türk Hareketi’ne mensup olanlar olmak üzere, döneme şahitlik eden pek çok kişi, II. Abdülhamid’in “istibdâd” yönetiminden mağdur olmuş ve hatıratlarında bu durumu fazlasıyla dile getirmişlerdir. Sonuçları itibarıyla Sultan’ın bu yönetimi, gençler arasında bir “tepki dalgasının” doğmasına neden olmuştur. Bu dalga, bilindiği gibi genel olarak Jön Türk Hareketi’ne dönüşmüştür.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Jön Türklerin Korkulu Rüyası Şemsi Paşa
Mitrovitçe’deki 18. Nizâmiye Fırkası komutanı olarak görev yapan Ferik Şemsi Paşa, bölgede oldukça etkiliydi ve halk arasında sevilmekteydi. Kendisi Jön Türkleri “çapkın çocuklar” ve “yalnız menfaatlerini düşünür kimseler” olarak adlandırmaktaydı. Dindar olan Paşa, hacda “Beytullah huzurunda padişah yolunda ölmeyi aht ve peyman ettiğini [...] etrafına açıkça söyleyecek kadar da padişaha sadıktı. II. Abdülhamid’in kendisinden aldığı emirleri “sürat ve gayretle” yerine getiren Şemsi Paşa’ya karşı olan “teveccüh ve itimâdı” oldukça fazlaydı. Pester Lloyd’da yayınlanan uzunca bir haberde, “İslam’a ve halifesine bağlı kahraman bir Boşnak” olarak tanıtılan Şemsi Paşa Jön Türkler karşısında abdülhamidî yönetim adına bölgedeki en önemli dengelerden biriydi.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Nitekim Şemsi Paşa’nın Resneli Niyazi Bey’in takip edilmesi ve yakalanması için görevlendirilmesi, Manastır’daki ve bölgedeki Jön Türkleri bir hayli korkutmuş; endişeye sevk etmişti. Külçe, Şemsi Paşa’nın görevlendirilmesinin Selanik ve Manastır’da cemiyet üzerinde yaptığı etkiyi şu şekilde anlatmaktadır: “Selanik, Manastır yerinden oynuyordu. Padişaha harp ilân eden cemiyete hükümdar taarruza karar vermiş, çok çetin ve şöhretli bir adamını seçmişti. Şemso!... O, astığı astık, kestiği kestik bir adam tanınmıştı. Herkes titriyordu. Herkesin üzerinde teneffüslerini darlaştıran bir baskı vardı. Selanik, Manastır merkez heyetleri korkunç bir kâbus geçirerek kaçacak delik arıyorlardı. İçtimalara kimse gelmiyor, fedailer ortada yok [...]
Şemsi Paşa’yı katleden Âtıf Bey de aynı şekilde bu görevlendirmeden dolayı Manastır’da cemiyetin reislerinin “bitkin bir halde ve ruhi bir panik” içine düştüklerini belirtmektedir.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Âtıf Bey, Ohri’de kendisine teşekkür eden Niyazi Bey’e cevap verirken, Şemsi Paşa’nın görevlendirilmesiyle kendisinin de dâhil olmak üzere cemiyet üyelerinin ve hatta namuslu kişiler ile vatanını sevenlerin tamamının hayatlarının tehlikeye girdiğini şu şekilde izah etmektedir. “[...] bütün efrâd-ı cem’iyet, bütün ashâb-ı nâmus ve hamiyet gibi benim de hayatım muhâtara içinde değil mi idi? Mustafa Ragıb da aynı şekilde Şemsi Paşa’nın görevlendirilmesiyle cemiyette “telaş” ve “korku”nun baş gösterdiğini söylemektedir.
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Mevcut yönetim için böylesine bir önemi haiz ve bölgede etkili olan; cemiyete korku salan Şemsi Paşa’nın öldürülmesi, 1908 Jön Türk İhtilâli’nin başarısı açısından bir dönüm noktası olmuştur. Nitekim o sıralarda Ohri Kaymakamlığı’nda görev yapan Süleyman Kâni’de, “cemiyeti büyük felâkete, izmihlâle uğramaktan kurtaran [...]” gelişmenin, Şemsi Paşa’nın öldürülmesinin olduğuna inanmaktadır. Yine başka bir eserinde, Firzovik Toplantısı hakkında bizzat Galip Bey’le yapmış olduğu bir görüşmede, kendisinin şunları söylediğini belirtmektedir. “Ancak Şemsi Paşa vurulmuş olmasaydı bu işlerin böyle yürümeyeceği muhakkaktı. Meşrutiyet inkılâbını Âtıf’ın parmağına medyunuz!”
JÖN TÜRKLER ABDÜLHAMİD’E KARŞI 1908 İHTİLÂLİ - TİMAŞ YAYINLARI
Bu ilginç kararların altına imza atan oluşumların adları ise şu şekildeydi: "Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti", "Ermenî İhtilal Heyeti Müttefikası-Taşnaksutyun", "Teşebbüs-i Şahsî ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti", "Mısır Heyet-i İsrailiyesi", "Hilafet" heyet-i tahririyesi, "Armenya" gazetesi heyet-i idaresi, "Razmig" heyet-i idaresi, "Hayrenk" heyet-i idaresi, "Ahd-ı Osmanî Cemiyeti".
Bu kongre hakkında yapılması gereken ilk tespit, bunun aslında bir Jön Türk Kongresinde ziyade 2.Abdülhamid karşıtı bütün muhaliflerin katıldıkları bir ihtilal toplantısı olduğu şeklindedir.
Sayfa 65