KÖSEMİHAL (Nurettin Şazi), türk sosyolog (istanbul 1909-Cenevre 1972). istanbul Üniversitesi edebiyat fakültesi felsefe bölümü'nü bitirdi (1930). Bir süre çeşitli liselerde felsefe öğretmenliği yaptıktan sonra Durkheim konulu teziyle istanbul Üniversitesi edebiyat fakültesi sosyoloji bölümü'ne doçent oldu (1944). Fransa' da Sorbonne Unlve/sitesi ve Ecole Pratique des Hautes Etudes'de çalışmalar yaptı (1950-1951). Çeşitli sosyoloji kongrelerine incelemeleriyle katıldı, konuk profesör olarak ABD'deki bazı üniversitelerde ders verdi. Dönüşte profesör, ve sosyoloji bölümü başkanı oldu (1960). Cenevre'de üniversite adına yaptığı çalışmalar sırasında öldü.
Sosyometrinin Türkiye'deki öncüsü olarak kabul edilen Kösemihal, sosyometrinin başlıca tekniklerinden olan sosyodra-mayı, Moreno'dan yaptığı çeviriyle Türkiye'de tanıtmış ve amerikan sosyolojisinin deneysel sosyoloji alanındaki gelişmelerini aktararak Türkiye'de sosyoloji biliminin gelişimine katkıda bulunmuştur.
Başlıca yapıtları: Allah nedir, sosyolojik araştırma (1935); Mantık (1945); Sosyal doktrinler tarihi (1947-1948); Sosyoloji tarihi (1956); Sanat ve düşünce (1957); Sanat ve fikir işçileri (1961); Batı uygarlığı ve biz (1968).