Türkiye'nin Düzeni / Dün-Bugün-Yarın / Birinci Kitap
Doğan AvcıoğluSözler ve Alıntılar
İstanbul
XVII. yüzyıl başında İstanbul, dünyanın en büyük şehridir. Londra ve Paris'in nüfusları İstanbul'un ancak yarısı kadardır.
Sayfa 22 - Tekin Yayınevi,1998
Büyük şehirler, buğday ihtiyacını dışardan karşılarken, kötü ürün yıllarında Anadolu köylüsü, açlıktan ölmüştür. Mesela 1874, Ankara, Kırşehir, Yozgat, Çankırı ve Sivas yöresinde kıtlık yılıdır. Resmi kayıtlardan öğrendiğimize göre, Ankara'nın Keskin kazasına bağlı 160 kadar köyün 1873 yılında toplam nüfusu 52 bin kişidir. Kıtlıkta 20 bin kişi ölmüş, 7 bin kişi ise göç etmiştir. Bu 160 köyün 1875 yılı nüfusu 25 bin kişiden ibarettir. Diğer bir köyler grubunun nüfusu 1873'te 16.900'dür. Kıtlıkta 4.797 kişi ölmüş, 2.643 kişi göç etmiştir. 1875 nüfusu 9.261'dir.
Batı tipi ilk okul, «Hendesehane» (Geometri Okulu) 1734 yılında Üsküdar'da açılmıştı. Batı kitapları dilimize çevrilmekteydi.
Sayfa 76 - Tekin Yayınevi,1998
Türkiye'de ilk önemli reform hareketine girişen ll. Mahmut'un ele aldığı ilk işlerden biri de derebeyliğin ortadan kaldırılmasına çalışmak olmuştur.
Sayfa 73 - Tekin Yayınevi,1998
O Zamana Göre Fazla Bir Artış
1478 sayımında, 97.956 kişiyi barındıran İstanbul, 1520'lerde 400 bin nüfusa ulaşmıştır. XVI. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul nüfusu 800 bine yaklaşmıştır.
Sayfa 22 - Tekin Yayınevi,1998
İlk fabrikaların enerji kaynağı su idi.1800 yılında İngiltere'de, nehir kenarlarında yüzlerce dokuma fabrikası vardı.Daha sonra yavaş yavaş buhar enerjisi, suyun yerini aldı.
Sayfa 30 - Tekin Yayınevi,1998
Doğu'da uzun yıllar doktorluk eden Fransız yazarı François Bernier (1625 - 1688) Türkiye, İran ve Hindistan'da özel toprak mülkiyetinin olmadığını söylüyordu. Bunu okuyan Marx 2 Haziran 1853'te Engels'e «İşte Doğu cennetinin gerçek anahtarı» diye yazıyordu.
Sayfa 14 - Tekin Yayınevi,1998