Yeniçağda Bilgi Felsefesi
Sara ÇelikSözler ve Alıntılar
NOTLAR:
YAZAR: SARA ÇELİK
Kısacası, ussalcılığa göre, insan usu doğuştan ya da a priori temel birtakım doğruluklar taşır ve bu doğruluklardan tümdengelimsel olarak öteki daha tikel yapıdaki doğruluklar türetilir; bu şekilde tüm bir bilgi sistemi kurulma olanağı bulur. Bilginin bu temel ilkelerine "doğuştan ideler" denilmektedir. . Bu
Descartes, doğuştan ideleri öne sürmesi bakımından ussalcı (rasyonalist) bir düşünür olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü zihnimizde bazı temel doğrulukların yaradılışımız gereği bulunduğunu öne sürmektedir. Bu durum aynı zamanda a priorizm olarak adlandırılır. Henüz hiçbir yaşam deneyiminde bulunmadan, bir başka deyişle deney öncesi olarak bazı temel doğruluklara insan zihninin doğuştan sahip olması a priorizm (deney-öncesilik) terimi ile dile getirilen bir durumdur.
Gözlemlenebilir yaratıcı bir süreç içinde ortaya çık mayan bilgiler, felsefi bilginin temelini oluşturamazlar. Felsefi bilgide dile gelen nedensel açıklama belli bir etkiyi ortaya çıkaran yaratıcı sürecin bilimsel açıklamasıdır. Gözlemlenebilir, yaratıcı bir süreç içinde ortaya çıkmayan hiçbir şey felsefenin konusu olamaz; bu durumda tüm tinsel olgusallık ve giderek Tanrı, felsefenin konusu olamazlar.
Hobbes eğer bir Tanrı olacaksa o da maddesel olmalıdır iddiasında bulunur.
"Düşünüyorum, o halde varım / Cogito, ergo sum."