9 Aralık 1916'da İstanbul'un Beykoz ilçesinde dünyaya gelen Adnan Veli'nin babası İzmirli tüccar Fehmi Bey'in oğlu Mehmet Veli, annesi ise Beykozlu Hacı Ahmet Bey'in kızı Fatma Nigar Hanım'dır. Yazar, Garip Akımı'nın kurucusu olan şair Orhan Veli Kanık'ın kardeşidir. Ayrıca, Füruzan Yolyapan adında bir kız kardeşi de vardır.
Orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamlayan Adnan Veli mezuniyetinin ardından Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Bir süre devlet memuru olarak çalıştı. Daha sonra ise Vatan gazetesi'nde muhabirlik yaptı. Ankara Cezaevi'nde hapis yatarken ise aynı gazetede Bir Hukukçu isimli makaleleri yayınlandı. Öyküler, radyo piyesleri, küçük fıkralar ve şakalar kaleme alan Kanık, toplumdaki alt ve üst tabaka insanların yaşamlarını karşılaştırdığı eserleriyle tanındı. Özellikle, mizahi öyküleri ile öne çıktı. 1952 yılında yayınlanan Mahpushane Çeşmesi isimli romanında tutuklu bulunduğu günlerdeki gözlemlerini kaleme aldı.
Adnan Veli ayrıca, 1952 yılında abisi Orhan Veli'nin vefatının ardından Orhan Veli İçin isimli bir kitap derledi. 1953 yılında Yeditepe Yayınları tarafından basılan bu kitapta şairin yaşamı, sanat anlayışı ve ölümünden sonra yapılan yorumlar ve yazılan makaleler yer alır.
Yazar, 6 Aralık 1972'de 56 yaşındayken vefat etti.
- Orhan Veli'den bir haber var mı?
- Bu akşam saat beşte randevumuz var.
Telefonda bir sükut oldu. Sonra Sait Faik'in boğuk sesi:
-Ölmüş diyorlar da... Belki haberin vardır diye sordum
Ağıt Önce üstün başın eskidi
Etlerin gözün kaşın eskidi
Ne varsa taze bildiğin
Eskidi oğlu eskidi
Elden ayaktan oldun kardeşim
Kalem parmaktan tırnaktan
Bir canın vardı cıvıl cıvıl
Candan oldun kardeşim
Satırlara kaldın kitaplar içinde
Hani saç kirpik deri
Öf ne kötü dünyaınış
Bir Orhan Veli varmış
Gel gel kardeşim
Orhan Benim ellerimi al
Benim gözlerimi kullan
Oktay Rıfat
Sade kadın değil, insan...
Ne kibarlık budalası
Ne malda mülkte gözü var.
Hür olsak der,
Eşit olsak der.
Yaşamayı sevmesini de bilir,
İnsanları sevdiği kadar...
Mısralariyle anlattığı sevgili, onun gerçek ve şuurlu aşkının ifadesidir.
Şiirlerini, çok uzun zaman fasılaları içinde, çok büyük emeklerle meydana getiriyordu. Üç dört mısradan ibaret şiirlerinin üstünde aylarca çalıştığı oluyordu.
Hiç unutmam. Sahafçı abi bu kitabı verirken “Maalesef herkes Orhan Veli’yi tanır ama kardeşini bilmez, okuyunca kitabın değerini anlayacaksın.” demişti.
Mapusane Çeşmesi 20.yy ortalarındaki Türk hapishane yaşantısını evlerimize taşıyan Adnan Veli, Türkiye’nin her kesiminden insanı kitaba aktarmış diyebiliriz. Zaten bu kitabı diğer kitaplardan ayıran özellik, karakterlerin hepsini gerçek hayatta bulabilecek olmamız. Cahilinden, okumuşuna, hırsızından katiline, doğulusundan batılısına her karakter sizde iz bırakacak. Samimiyetten yer yer katıla katıla gülecek, yer yer yaşanan dramalardan ötürü hüngür hüngür ağlayacaksınız. Mutlaka okumalısınız.
✓ Mapushane çeşmesi, Orhan Veli Kanık ' in erkek kardeşi olan Adnan Veli tarafından kaleme alınmış bir eser olup, 1950'li yılların Türk Mapushane hayatını anlatmaktadır.
Bir kara- mizah örneği de diyebileceğimiz bir eser.
Eser, içinde bulunduğumuz toplumda karşılaşabileceğimiz her türden karakterlere ve hayat hikayelerine yer vermekte. Kitabı okurken ilerleyen her kademede nasıl yeni bir karakter ve yeni bir hayatla karşılaşacağımı merakla bekledim. Çok samimi bir kitap olmakla beraber, kitapta tüylerimi diken diken eden yerlerde oldu, gülümsememe sebep olacak yerlerde . Bu kitap sayesinde mapushane hayatına olan bakış açım değişti diyebilirim.Daha fazla tanınması ve okunması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.
Okumanızi tavsiye ederim..
Orhan Veli Kanık Orhan Veli'yi kardesinden dinlemek isterseniz buyurun okunsun söylemiyle yazalım iki kelime..
Orhan Veli'nin kardeşi olmak benim için ne ölçüde bir övünç sebebi olsada, ona dair yazılar yazmak, onun hatıralarını kurcalamak oda okadar güç o güç o kadar yıpratıcı oluyor. Onu bir bütün halinde gelecek nesillere verecek olan edebiyat tarihçisine yardım benim için bir borç olduğu yolunda adımlar attık..
Elimizdeki kıtapda birinci bölümde,
Biyografi, sanat, kişiliği hakkında genişce bir bilgi veriliyor, ikinci bölümde ise, Orhan Veli ile yapılan bazı görüşmeler anketler..
Üçüncü bölümde ise,
Sanatı ve eserlerinin üstüne yazılmış bir araya getirilmiş..
Dördüncü bölümde ise,, hakkında, çıkan yazıları bir araya getirmek daha çok gelecek zamanlara aktarılması için öncü oluyor...
Güzel bir şiir okunduktan sonra insan bir zaman susuyor, konuşamıyor.
(S:27)eserden
Sairle Şiirle, yazıyla sohbetine katılmak isterseniz buyurun
Orhan Veli İçinAdnan Veli · Yeditepe Yayınları · 195312 okunma