Zor roman kavramı göreceli biraz. Modernist romanların hemen tamamı zor kitaplardır, yazarları uğraşmıştır çünkü kitabın derin okuması için. Klasikler, Suç ve Cezayı alalım mesela, insanı düşündüren , her yaşta bir şey verebilen bir kitap olmasına rağmen zor okunduğu söylenemez. Savaş ve Barış da benzer bir akıcılığa sahiptir ama onun içindeki insan ve olayların yoğunluğu çoğu okuru zorlar, o yüzden Savaş ve Barış'ı listeden çıkarmayı düşünmüyorum. Sefiller ya da; 1600 sayfalık bu kitabı okumak isteyenlerin büyük bir kısmı zaten okumuş. Zorlanan 400 kişilik bir grup var. Dönemin diliyle yazılması da fazla etkilemiyor bizi, sadece Fransız devrim tarihi zorlayabilir belki biraz, o da kitap içinde oldukça detaylı bir şekilde anlaşılıyor. Sefiller korkulacak bir kitap değil o yüzden.