Yusuf Vural
@yusufvural
Boğaziçi Üniversitesi
45 okur puanı
Haziran 2022 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Okur Takip Önerileri
Hepimiz DNA ve genetik gibi terimlere günlük hayatımızdan aşinayız. Bunların fiziksel özelliklerimizi nesiller arasında aktarmaya yaradıklarını biliyoruz. Fakat teknik detaylara pek hakim değiliz. Nasıl çalışır bu DNA? Kitap tam olarak bu soruyu cevaplıyor.
Adından da anlaşılacağı üzere bir giriş kitabı bu. Lisede biyoloji dersi almış herkesin aşina olabileceği bir dili var. O yüzden biraz daha ileri okuma yapmış kişileri sıkabilir kitap. Ara ara ben de sıkıldım çok temel bilgiler olduğu için. Fakat kitabın ileri bölümlerine doğru teknik detay artıyor ve daha CRISPR/CAS9 teknolojisi gibi daha güncel gelişmeler ele alınıyor.
Konuya giriş yapmak ve belli bir temel edinmek için ideal bir kitap. Fakat belli bir bilgi birikiminiz varsa kitap fazla sığ gelebilir. 
Genetik 101 
Beth Skwarecki
Evrim kuramı aslında o kadar basittir ki sadece iki şeye ihtiyaç duyar: genetik materyalin kalıtımı ve bu kalıtım sırasında hata oluşumu. Bu iki şart herhangi bir madde veya varlık tarafından karşılanırsa, evrim kaçınılmazdır. Bu yüzden evrim bir doğa yasasıdır. En az yerçekimi kadar nesnel ve gerçektir. Bu kitap da evrime giriş için ideal bir zemin hazırlıyor.
Yukarıda bahsettiğim iki şart gerçekleştiği an doğa seçilim işlemine başlıyor. Evrimin mekanizmalarını da bu iki türe ayırabiliriz: çeşitlenme, ve seçilim. Çağrı Mert Bakırcı bu kitapta olabildiğince basit olarak bize çeşitlenme ve seçilim mekanizmalarından bahsediyor. Canlılığın değişimi üzerindeki parametrelere göz atarak evrimsel bir analiz yapıyoruz.
Yukarıda da dediğim gibi evrime giriş için ideal bir kitap. Evrim konusunda bilgili kişiler içince boşlukların doldurulması ya da farklı çalışmalar üzerinden mekanizmaların anlaşılması için faydalı olabilir. 
Evrim Kuramı ve Mekanizmaları 
Çağrı Mert Bakırcı
Günümüzde fiziğe baktığımızda gerçekten derli toplu bir manzara görüyoruz karşımızda. Kuramlarımız çok başarılı, birbiriyle uyumlu ve düzenli. Fakat aslında bu hale gelene kadar çok yol kat ettik. Hooft bu kitapta modern parçacık fiziğinin serüvenini anlatıyor bize.
Kitap hem teknik hem de tarihsel olarak bizi bir yolculuğa çıkarıyor. Önce zayıf kuvvet ve yeğin kuvvetin keşfedildiği ilk zamanlara gidiyoruz. Elimizde bir elin parmağını geçmeyecek sayıda parçacık var. Fakat zaman ilerledikçe kuramlarımız gelişiyor ve parçacıklar artık sayılamaz hale geliyor. Bu serüvende Paul Dirac, Richard Feynman, Sheldon Glashow ve Steven Weinberg gibi ünlü isimlerle de karşılaşıyoruz.
Kitap temel bir parçacık fiziği bilgisi istiyor kesinlikle. İçinde matematik olmasa da çok fazla kavram bilgisi ve altyapı gerektiriyor. Fakat parçacık fiziği tarihine meraklı olan herkesin okuması gereken bir kitap. 
Maddenin Son Yapıtaşları 
Gerard't Hooft
Yaklaşık 300 yıldır doğanın gizemlerini açıklamak için giriştiğimiz modern bilim, bize müthiş bir evren tablosu sunar. Evren genişlemektedir, bizimkisi gibi milyarlarca galaksi vardır, gördüğümüz madde sadece evrenin yüzde beşini oluşturur. Tyson bu kısa kitabında bize modern astronomi ve kozmolojinin kısa bir özetini sunuyor.
12 ufak bölümde farklı farklı konuları gözden geçiriyoruz. İlk bölümlerde tarihsel olarak kozmolojimizin evrimine göz atıyoruz. Evrenin yapısını açıklayan kuramlarımızın da gelişmesiyle beraber, insan merkezli ve durağan bir evrenden, daha ihtişamlı ve genişleyen bir evrene yolculuk ediyoruz.
Kitabın güzel kısımlarından biri bu çıkarımlara nereden vardığımıza kısa da olsa değiniyor olması. Birisi çıkıp da "bunların hepsini nereden biliyorsun kendin mi gördün?" diye sorarsa verilebilecek güzel cevaplar bulunuyor kitapta. 
Acelesi Olanlar İçin Astrofizik 
Neil deGrasse Tyson
Biz insanlar olarak diğer bütün hayvanların sahip olmadığı bir yeteneğe sahibiz: paylaşılan değerler üzerinde ortaklıklar kurma. Bu becerimiz bizi bilişsel düşünme ile birlikte diğer bütün canlılardan ayırır.
Kitap bunun nedeni üzerine durmaktan çok bu savı kanıtlamak üzerine yazılmış. 12, 18 ve 24 aylık bebekler üzerine yapılan çeşitli deneyler, şempanzeler ve bonobolar gibi diğer kuyruksuz maymun bebekleri ve yetişkinlerinin ortaklaşma yetenekleri ile karşılaştırılıyor. İnsan bebeklerinin doğuştan gelen empati yapma ve diğer bireylere yardım etme gibi dürtüleri varken diğer kuyruksuz maymun türlerinde asla böyle bir eğilim gözlemkenmiyor.
Tomasello bunun nedenini ortak niyetler olarak açıklıyor. İnsanlar, karşısındaki bireyin niyetini anlayabiliyor, kendi niyetiyle karşılaştırabiliyor ve buna göre eylem alıyorlar. Bunu da daha tek kelime konuşamadıkları bebeklik döneminden başlayarak gerçekleştirebiliyorlar.
Bu davranışımızın kökenlerinde ise elbette evrimsel avantajlar yatıyor. Bu ortaklıklar insana para, devlet, yönetici gibi meta değerler üzerinden hayal edilemeyecek derecede kompleks yapılar kurup, diğer bütün türlerden üstün bir uyarlanma başarısı getiriyor. Dünyanın her yerinde yaşayabilen başka bir hayvan türü şimdiye kadar gözlemlenmedi. 
Neden Ortaklıklar Kurarız ? 
Michael Tomasello
