Aşkı öğretmek mi, onlar aşkı bizden öğreniyorlar, bizi baş üstünde tutmaları gerekirken, aksine kendilerine yalandan bağlayıp sonra da hayatımızı alt üst edip gidiyorlar, Allah büyüktür efendim..
Bunlardan birincisi, (1) insanın yaratıcısına karşı olan ödev ve yükümlülüklerini gösteren dini ahlaktır. Bu tür bir ahlak elbette, insanın Tanrı tarafından yaratılmış olduğu, bu yaratılmışlığın izini taşımak durumunda olduğu, fakat onun kendine yeter olmayıp, Tanrı'nın rehberliğine ihtiyaç duyduğu kabullerine dayanır. (2) Doğal ahlak, ikinci ahlak türünü oluşturur. O, bütün ilkel kültürlerde yaygın olan bir ahlak türü olup, insana varlığını bir anlamda kendisine borçlu olduğu doğaya karşı olan temel yükümlülüklerini gösterir. (3) Üçüncü ahlak türü, bireyin kendisinesine karşı olan yükümlülüklerini dile getiren bireysel ahlaktır. Bu ahlak türü, bireylerin, kendilerine karşı olan ilişkilerinde söz konusu olur. Örneğin, küçük çıkarlar peşinden koşarak fırsatçılık yapması, kişinin manevi bütünlüğüne verilmiş bir zarardan başka bir şey olamaz. Yine, insanın sigara içmesi veya alkol tüketmesi, kendisine Tanrı'nın veya doğanın verdiği emanete hıyanet etmesi anlamına gelir. Bunlar ahlaki eylemler değildirler, çünkü kişiye zarar verirler. (4) Bununla birlikte, ahlak dediğimizde anladığımız, daha ziyade sosyal ahlaktır. Bu ahlak türü, insanın diğer insanlarla olan ilişkilerinde söz konusu olur. Onun en önemli ahlak türü olmasının nedeni, insanların en önemli ahlaki davranışlarının birbirleriyle ilişki kurduktan ve hatta çatışmaya girdikten sonra ortaya çıkmasıdır.
Ne yazık ki 4. ahlak türü bakımından fazlasıyla eksiğiz, herkesin bilmediğimiz bir yüzü olduğunu tam da bu 4. maddedeki gibi çatışma esnasında ve sonrasında görüyoruz, çok yazık...