-Prens! Saygın biri olmak istiyorum ben... kendime saygım olsun istiyorum ve... haklarıma...
- böyle düşünen bir insan yalnızca bununla bile saygıyı hak ediyordur zaten...
Mən bu kitabı azərbaycan dilində oxumaq istəyirdim. Təəssüf ki, bizim dildə kitab elə də, yaxşı tərcümə olunmamışdı. Ona görə də, türkcə oxudum. Mənə motivasiyadan çox demotivasiya etdi, amma qətiyyən insanı narahat və yaxud pessimist hiss etdirmir. Sadəcə bizə hər birimizin o qədər də, önəmli olmadığımızı, hər kəsin həyatı aşağı yuxarı eyni yaşadığını, kədərləndiyini vurğulayırdı. Hə bir də, uçurumun kənarında həyata ən çox tutunan, yaşamı ən çox sevən şəxs intihar etmək istəyən, yaxud da, həyatdan soyuduğunu düşünən şəxsdir. Biz uçuruma yaxınlaşdıqca yaşam instinktimiz daha da, alovlanır.
Mütləq sorğulamalıyıq. Əks halda xarabalıqda çürüyüb qalacağıq. Narkoman, alkolik, depressiv, qadınbaz insanlar yenə də, yaşam tərzlərinə davam edəcəklər, əgər sorğulamasalar.
Bu incələmədə bu kitabla bağlı, ya da, bağlı olmayan hər şeyi anlatacam. Çünki mənim üçün də, bunun fərqi yoxdur. Əslində cənab Morse üçün də, çox şeyin fərqi yoxdur. Yəni əhəmiyyətsizdir.
Başlayaq əvvəldən. İlk öncə onu qeyd edim ki, kitabı türkcə oxumağı planlaşdırırdım. Getdiyim kitab mağazasında isə bu kitabın ancaq azərbaycan dilinə tərcümə
Bu əsər üçün incələmə yazmaq istəyirdim, ancaq müxtəlif səbəblərdən dolayı ertələyirdim. Lakin necə deyərlər artıq vaxtdır.
Əsərin mövzusu məncə çox maraqlıdır. Birincisi ona görə ki, insanlar qarluqlar barədə eşitməyiblər, bilmirlər. İkincisi ona görə ki, bu xalq həqiqətən də, olub və yazıçı da, əsərdə müəyyən tarixi elementlərdən istifadə edib. Lakin əsərin quruluşu, əsərin yazılma üslubu çox qəribə idi. Mən açığı desəm, oxucu olaraq, bu üsluba uzaq biriyəm. Yəni sən Çağrının mağaraya baxışından danışıb sonra Çağrının adının mənasına necə keçə bilərsən axı? Romanda bir məntiqi ardıcıllıq olmalıdır. Hər şey çox qarışıq idi mənə görə.
Növbəti olaraq, bildirmək istəyirəm ki, bu əsər romandır yoxsa şəxsi inkişaf kitabı bəlli deyil. Yəni mən roman oxumaq istəsəm, qətiyyən bu kitabı seçib almaram. Lakin bir şəxsi inkişaf kitabı olaraq, almaq barədə düşünmək olar məncə.
Əsəri bitirdikdə mənim ağlımda belə bir sual yarandı. Görəsən biz, əks cinsin nümayəndəsini zahiri görünüşünə görə dəyərləndiririk yoxsa batini? Kimdən soruşsan ki, sənə görə ən gözəl qadın kimdir? Hamı Monica Bellucci, Merlyn Monroe deyəcək. Bu qadınlar isə zahiri cəhətdən gözəldirlər. Ancaq məncə onları digərlərindən fərqlərindən başqa bir xüsusiyyət də, var. Bunu mən tam izah edə bilməyəcəm.
Bir də, əsərdə sorğulanan digər bir məfhum var idi. Məsumiyyət.
İnsan necə bir saf ola bilər ki, aldadıldığı insan tərəfindən bir daha aldadılsın? Görəsən, yazıçının onu aldadan şəxsə sevgisi olmasaydı, bir daha aldada bilərdi? Məncə insanın ən çox məsum olduğu vaxt bir sevdiyi, bir də, uşaq olduğu vaxtdır. Dolayısıyla sevgi hissi vasitəsilə biz sınmaz politikləri, inqilabçıları belə yolundan döndərə bilərik.
Yekunda onu demək istəyirəm ki, əsərin bizə aşıladığı fikir yəqin ki, budur:
Sevin, ancaq ehtiyatlı olun. Çünki bu sizə baha başa gələ bilər).