Nilay Gündüz

Nilay Gündüz
@NilayDenizGunduz
Çerkes. Eşi en iyi arkadaşı. Tüm hayvanları ve doğayı sever, hak ederse insanı da sever. Ülkenin haline bakmadan bencilce üremeye karşı. Lafını sakınmaz. nilaylaylom.com patimbenim.com
Fotoğrafçı, İçerik Yazarı, Myra Çikolata Evim Antalya Kültür şubesi ortağı
■Lisans; İşletme ■Lisans; Halkla İlişkiler
Kuşadası
Aydın
44 reader point
Joined on July 2019
Her gün milyonlarca hücremiz apoptozla ölür ve yerine kök hücrelerle yeni hücreler yapılır. Yani vücudumuzda sürekli bir devinim vardır. Bazen vücutta apoptozu tetikleyen genler baskılanır ve onkogen denilen kanser oluşumunu tetikleyici genler baskın hale gelir. Bu durumda kanser oluşur. Hücrelerde yaşam ve ölüm arasında hassas bir denge vardır. Bu denge genetik senfonideki ince ayara iyi bir örnek oluşturur. Denge; çoğalma yönünde bozulursa kanser, ölüm yönünde bozulursa kendi kendimizi yok eden otoimmün hastalıklar ortaya çıkar.
Reklam
Atalarımızdan gelen genetik özelliklerle birlikte yaşam koşullarımız da telomerlerin hızlı veya yavaş tükenmesini belirler. Telomer tükenince yaşam sona erer. Telomerlerin kısalması kritik düzeye ulaştığında DNA hasarlanması da belirli düzeyde birikmiştir, artık bozulan DNA onarılamaz, hücre kendini çoğaltamaz. Bu durumda diğer bir seçenek kalır geriye; programlı hücre ölümü. Diğer bir deyişle apoptoz denilen intihar mekanizması. Buna karşılık, telomerlerin kısalması çeşitli mekanizmalarla geriye dönebilir veya taze kök hücrelerin yeşermesi ile yaşam senfonisi sürdürülür.
Telomeraz hem normal ve kök hücrede hem de kanser hücrelerinde bulunur. Ancak normal hücredeki seviyesi kök hücre ve kanser hücrelerine oranla son derece düşüktür. Bu nedenle normal hücrelerin bölünme kapasitesi çok daha düşükken kanser hücrelerinde sonsuzdur. Yani telomeraz artışı hücre bölünmesinin artışı ile doğru orantılıdır. Kanser hücrelerindeki telomeraz artışı, hücre çoğalmasının artışına; azalması, kanser hücrelerinin ölmesine neden olur. Bilim insanları bu özelliği kullanarak kanser gibi hastalıkları tedavi etmekte kullanılan ilaçlar üzerinde çalışmaktadır.

Reader Follow Recommendations

See All
Kanser hücreleri ölümsüzdür. Ölümsüzlük, Telomeraz enzimi denilen bir enzimin DNA'nın yaşlanmasını engellemesinden kaynaklanır. DNA'nın yaşlanması, kromozomların en uçlarında bulunan telomer bölgelerinin kısalması ve DNA'nın sonradan oluşan zararlı mutasyonlarla dolması demektir. Ancak en önemli etken, telomerlerin kısalmasıdır. Aslında DNA kitaplığındaki ''Telomerler'' denilen bu kitaplarda ömrümüzün süresi bile kayıtlıdır. Doğduğumuzda belli bir uzunlukta bulunan telomerler, vücudumuzdaki her hücre çoğalmasında giderek kısalır. Zamanla, yıllar içerisinde DNA o kadar çok kopyalanır ve telomerler o kadar çok kısalır ki DNA artık kendini kopyalayamaz. Yani hücre, yavrusunu doğurup programlı bir şekilde intihar etmek durumunda kalır. Aslında bu süreç yaşlanmanın kendisidir. Dolayısıyla telomerler kritik seviyeye düştüğünde ömrümüz de bitmiş olur. Bununla birlikte vücutta telomerlerin kısalmasını önleyen Telomeraz denilen doğal bir enzim vardır.
DNA bedensel veya çevresel stresle zaman zaman hasara uğrar. Kromozomlarda kırıklar, kopmalar, mutasyon denilen bedensel değişim veya hastalıklara neden olan değişimler olabilir. Bu hasar nesilden nesile devam edebilir. Ancak vücudumuzda ''DNA tamir mekanizmaları'' denilen ve mutasyona uğramış, kırılmış olan kromozomlarımızı onaran tamir mekanizmaları da vardır. Bu tamir mekanizmaları sayesinde hastalanmak, örneğin kanser olmak aslında çok da kolay değildir. Kanser olabilmek için mutasyonların yeterince birikmesi ve tamir edilemez duruma gelmesi gerekir. Buna ek olarak, bağışıklık sistemimizde kanser hücrelerini avlayan akyuvarlardan olan ''T lenfosite''lerimiz vardır. Mutant hücrenin T lenfositlerinden kaçmayı başarması gerekir. Kaçmayı başardığı anda da mutant hücre çok hızlı bir şekilde çoğalır ve saldırgan bir şekilde vücuda yayılmaya çalışır.
Reklam
Reklam
161 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.