NEFSİ HASTALIKLARI :
* KİBİR:
* Kişinin enâniyetinden dolayı, insanlara karşı böbürlenerek, başkalarından üstün olmadığı halde kendisini üstün görmesi.
* YALAN:
* Hakîkatin hilâfına olan sözler. Yalan nifakın en büyük alâmetidir.
* NİFAK:
* Müslüman gibi görünüp müminleri aldatmaktır. Konuşunca yalan söylemek, söz verip de sözünden hulf
Ağır bir cümle
Hz Ali ra ise dabbeyi ‘Şerir/şerli insan’ olarak tabir eder.
Bediüzzaman Dabbe hakkında şunları ifade eder:
“Amma "Dabbet-ül Arz": Kuran’da gayet mücmel bir işaret ve lisan-ı hâlinden kısacık bir ifade, bir tekellüm var.
Tafsili ise; ben şimdilik, başka meseleler gibi kat'î bir kanaatle bilemiyorum. Yalnız bu kadar diyebilirim: (Laye’lemulğaybeillallah)
Nasılki kavm-i Firavun'a "çekirge âfâtı ve bit belası" ve Kâbe tahribine çalışan Kavm-i Ebrehe'ye "Ebabil Kuşları" musallat olmuşlar.
Öyle de: Süfyan'ın ve Deccalların fitneleriyle bilerek, severek isyan ve tuğyana ve
Ye'cüc ve Me'cüc'ün anarşistliği ile fesada ve canavarlığa giden ve
dinsizliğe, küfür küfrana düşen insanların akıllarını başlarına getirmek hikmetiyle,
arzdan bir hayvan çıkıp musallat olacak, zîr ü zeber edecek.
Allahu a'lem, o dabbe bir nev'dir. Çünki gayet büyük bir tek şahıs olsa,her yerde herkese yetişmez.
Demek dehşetli bir taife-i hayvaniye olacak. Belki إِ لَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ âyetinin işaretiyle, o hayvan, dabbet-ül arz denilen ağaç kurtlarıdır ki;
insanların kemiklerini ağaç gibi kemirecek, insanın cisminde dişinden tırnağına kadar yerleşecek.
Mü’minler iman bereketiyle ve
sefahet ve sû'-i istimalâttan tecennübleriyle kurtulmasına işareten,
âyet, iman hususunda o hayvanı konuşturmuş.” (Şuâlar, Beşinci Şuâ)