Nevrotik bireyin kendini ayıplanmaya karşı koruyabileceği üçüncü bir yol da, savsaklamaya, hastalığa ya da çaresizliğe sığınmaktır.
Sayfa 178Kitabı okudu
Canalıcınokta
Ayıplanma korkusuna neden olan ana etken, nevrotiğin hem kendine hem de dünyaya karşı sergilediği maskeyle (façade =persona),bu maskenin arkasında gizli olan bütün bastırılmış eğilimler arasındaki büyük tutarsızlıktır. Nevrotik birey kendisiyle uyum içinde olmaması ve koruması gereken bütün aldatmacalar nedeniyle düşünüldüğünden daha çok aa çekiyor olmasına karşın, bu aldatmacalan var gücüyle savunması gerekir, çünkü bunlar onu pusuda bekleyen kaygısından koruyan kalkanı temsil eder. Bunları ayıplanma korkusu temelinde saklamak zorunda olduğunu kavrarsak, bazı "suçluluk duygularının" ortadan kalkmasının neden onu belki de bu korkusundan kurtaramayacağını daha iyi anlayabiliriz. Değişmesi gereken daha çok şey vardır.
Kabaca ortaya koymak gerekirse, nevrotiğin ayıplanma korkusundan sorumlu olan şey, kişiliğindeki ya da daha çok kişiliğinin nevrotik bölümündeki içtensizliğin tamamıdır ve onun ortaya çıkarılmasından korktuğu şey de işte bu içtensizliktir.
Sayfa 175Kitabı okudu
Ayıplanma korkusu nevrozlarda çok yaygındır. Hemen her nevrotik birey, yüzeysel gözlemde tam anlamıyla kendinden emin ve başkalarının görüşlerine karşı ilgisiz gözükmesine karşın, ayıplanmaktan, eleştirilmekten, suçlanmaktan, gerçek yüzünün anlaşılmasından ölesiye korkar ya da bunlara karşı aşırı ölçüde duyarlı olur.
Sayfa 173Kitabı okudu
… nevrotik bir birey, bir fırsatı kaçırma ya da bir kazaya uğrama gibi elverişsiz bir şey başgösterdiği zaman kendini kesinlikle rahatlamış hissedebilir, hatta nevrotik belirtilerinden (semptomlarından) bazıları ortadan kalkabilir. Bu tepkinin gözlenmesi ve ayrıca nevrotiğin, bazen istemsiz de olsa, elverişsiz ortamlar hazırlıyor ya da elverişsiz olayları kışkırtıyor gibi gözükmesi gerçeği, onun öylesine ağır suçluluk duygularına sahip olduğunu, ki bunlardan kurtulmak için bir cezalandırılma ihtiyacı geliştirdiği varsayımına yol açabilir.
Sayfa 170Kitabı okudu
… nevrotik bireyin ikide bir başgösteren açığa vurulma (yakalanma) ya da ayıplanma korkusu da yaygın suçluluk duygularının varlığına dikkati çeker.
Sayfa 170Kitabı okudu
Şimdi imrenme içerikli kıskançlık sorununa dönersek, bunun değişmez bir biçimde üretildiği temel, sürekli olarak gelişen bir umutsuzluktur. Bu, özel bir şeye yönelik bir kıskançlık değil, Nietzsche'nin Lebensneid diye betimlediği, kendini daha güvenceli, dengeli, daha mutlu, dosdoğru, daha özgüvenli hisseden herkese yönelik çok genel bir kıskançlıktır.
Bir insanda böyle bir umutsuzluk duygusu gelişmişse, bilinç düzeyine yakın olsun ya da olmasın bunu açıklamaya çalışacaktır. Bunu - analitik gözlemcinin yapacağı gibi - karşı konulmaz bir sürecin ürünü olarak görmez. Bunun yerine, bu umutsuzluğa ya kendisinin ya da başkalarının neden olduğunu düşünür. Genellikle biri ya da öteki öne çıkmış da olsa, her iki kaynağı da suçlayacaktır. Suçu başkalarına yıktığı zaman, genelde kadere, koşullara ya da özel kişilere - anne, babaya, öğretmenlere, koca ya, doktora - yöneltilebilecek suçlayıa bir tutum ortaya çıkar. Sık sık dikkati çektiğimiz gibi, başkalarına yönelik nevrotik isteklerin büyük ölçüde bu açıdan anlaşılması gerekir.
Sayfa 167Kitabı okudu