Tek bir açmaz vardı, o da Madde 22'ydi.
Bu madde, insanın gerçek ve yakın tehlike karşısında kendi
güvenliği için endişelenmesinin zihnin rasyonel bir süreci
olduğunu belirtiyordu. Orr deliydi ve uçuştan men edilebilirdi.
Tek yapması gereken uçuştan men edilmesini talep etmekti;
ve bunu yapar yapmaz, deli olmadığı anlaşılacaktı ve başka
görevlerde uçması gerekecekti. Orr'un başka görevlerde uçması için
deli olması gerekirdi, aklı başında olsa uçmazdı; ama aklı başındaysa
uçmak zorundaydı. Uçarsa deli demekti ve uçmak zorunda değildi;
ama uçmak istemiyorsa aklı başındaydı ve uçmak zorundaydı.
Madde 22'deki bu şartın mutlak basitliği Yossarian'ı derinden etkiledi.
Saygıyla ıslık çaldı.
"İyi açmazmış Madde 22 açmazı."
"Var olan en iyi açmaz," diye onayladı Doktor Daneeka.
YALNIZ, BİR AÇMAZ VARDI...
22 NUMARALI MADDE.
Pianosa adası Akdeniz'de, Elba'nın 13 kilometre güneyindedir.
Çok küçük bir adadır ve doğal olarak bu kitapta
tarif edilen türden eylemleri barındıramaz.
Bu romanda, tıpkı arka plan gibi, karakterler de gerçek değildir.
"Madde 22, okuduğum mantıklı tek savaş romanı.” –Harper Lee
“Madde 22, faşizme karşı verilen savaşta, Amerikalıların yarattığı
en büyük destan.” –Kurt Vonnegut
“Son elli yılda yazılmış iki büyük Amerikan romanı var. Biri Madde 22.” –Stephen King
“Madde 22’nin muazzam başarısı, seçkin bir edebi eserin bazen gerçekten
de çok geniş bir okuyucu kitlesine ulaşabileceğini gösterdi.” –Anthony Burgess
“Orijinal. Kimse buna benzer bir kitap okumamıştır.” –Norman Mailer