Bundan 130 yıl önce Çar'a, kiliseye kafa tutup, müthiş acıları ve zor-lukları göğüsleyerek geldiler Kafkasya'ya. (serhed) Beraberlerinde barış, hoşgörü, paylaşma kültürünü de getirdiler. Kafkasya'nın sert mizaçlı toplumlarına hoşgörüyü öğrettiler.
Salt bunlar değildi getirdikleri. Modern tarımı, ziraatı, dönemin çağ- daş teknolojik üstünlüklerini de taşıdılar. Taşımakla kalmayıp yerli halk- ları da bunlarla tanıştırdılar. (Kars gravyer kaşarı,su değirmenciliği, vb)
Türkiye'de Kars, Ardahan, Iğdır ve hatta Erzurum, yörelerine yerleşen; belli bir dönem Anadolu insanıyla da aynı kaderi paylaşan, akrabalıklar kuran bu halklar, özellikle 1919 sonlarından itibaren yaşa- nan siyasal çalkantılardan da, azgınlaşan ırkçılıktan da nasiplerine düşeni almış; geldikleri gibi, sessiz ama vakur bir edayla göçüp gitmişlerdi başka topraklara.
Onlar tarihin sürgün bahçesi Kafkasya'nın vakitsiz açan, tez solan çiçekleriydiler; solan en güzel renkleriydiler. Saygı ve sevgi ile 🌸