Meselâ, imanda istisnâ olabileceğini söyleyen Mu`tezile'yi eleştirirken702 başvurduğu delillerden biri psikolojik bir delildir. İmanin hiçbir şüpheyi kaldir-mayacağini, dolayisiyla inşâllah sözüne bağlanan bir imanin, şeksiz şüphesiz bir iman olamayacağini ifade eden Mâtürîdî, böyle bir durumda ya vahiy getiren üzerinde şüphe olacaktir ya da vahyi getirenin tebliğ ettiklerinde, demektedir.703 Aslinda Mâtürîdî'nin bu izahlari, daha başka mes'eleler bağlaminda da kendisi-ni gösterir. Ona göre kişiyi günaha götüren sâiklerden öyleleri vardir ki, bunlar tamamen psikolojiktir. Meselâ, nefsanî arzularin baskisi, gaflet, şiddetli öfke, ta-rafgirlik ve nasil olsa tövbe ile affedilirim duygusu, insana günah işleme cesareti veren psikolojik saiklerdir
Isav - Imam maturidi ve maturidilik