Bir Ayet;
"Ey Rabbimiz! Bizi, inkar edenlerin zulmüne uğratma. Bizi bağışla. Ey Rabbimiz! Şüphesiz sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin
(Mümtehine, 60/5)
Bir Hadis;
"Allahım! Bana öğrettiğin şeyleri hakkımda faydalı eyle, bana fayda verecek şeyleri öğret, beni, bana fayda verecek ilim ile nasiplendir."
(Hakim, De'avat, No: 1879, I, 510)
Bir Dua;
"Allah'ım! İçimi dışımdan daha hayırlı kıl. Ve dışımı yararlı kıl. Allah'ım! Sapmadan ve saptırmadan mal, aile ve çocuk bakımından insanlara verdiklerinin iyisini isterim."
(Tirmizî, "De'avât", 126)
"Yağmur gökten temiz olarak yağar, ağaçların kökleri onları emer ve kendilerine faydalı hale getirir. Meyvesi acı oluyorsa daha acı olur. Tatlı ise daha tatlı bir ürün verir. İlim de esasen temizdir. Fakat herkes onu kendi yapısına göre bir şekle sokar. İlim kibirli olanı daha kibirli, alçak gönüllü olanı da daha tevazu sahibi yapar."
Kalplerin Keşfi, İmam Gazali
Allah’ın nasıl bir misal getirdiğini görmedin mi? Güzel sözü, kökü sabit, dalları gökte olan güzel bir ağaca benzetti.
O ağaç, rabbinin izniyle her zaman meyvesini verir. Öğüt alsınlar diye Allah insanlara böyle misaller getirmektedir. (İbrahim Suresi 24.-25.Ayetler)
Kur'an Yolu Tefsiri: “Güzel söz” diye tercüme ettiğimiz kelime tayyibe tamlaması “doğru söz, sağlam inanç, kelime-i tevhid” (Şevkânî, III, 120), peygamberlik, vahiy, âhiret” gibi anlamlarla açıklanmıştır (Esed, II, 506).
Allah Teâlâ’nın varlığına ve birliğine imanı yani kelime-i tevhidi ifade eden “güzel söz”, kökü yerin derinliklerine sağlam bir şekilde yerleşmiş, gövdesi ve dalları gök yüzüne doğru yükselmiş, her zaman meyve veren bir ağaca benzetilmektedir. Bu ağaç nasıl Allah’ın izniyle her zaman meyve verip faydalı oluyorsa “kelime-i tevhid” de o şekilde faydalıdır. O da müminlerin kalplerine yerleşip kökleşince onların davranışlarını etkilemekte ve imanın ürünleri, meyveleri onların üzerinde görülmektedir. Onlar Allah’a karşı kulluk görevlerini yerine getirmeye çalıştıkları gibi, ilim, irfan ve güzel işleriyle de insanlık için daima faydalı olmaya gayret ederler. Öte yandan ağacın diri kalması için nasıl sulama ve budama gibi bakıma ihtiyacı varsa kalpteki iman da böyledir. Eğer mümin faydalı ilim, güzel amel, zikir ve tefekkürle onu beslemezse o da zayıflayıp yok olabilir.
Yağmur gökten temiz olarak yağar, ağaçların kökleri onları emer ve kendilerine faydalı hale getirir. Meyvesi acı oluyorsa daha acı olur. Tatlı ise daha tatlı bir ürün verir. İlim de esasen temizdir. Fakat herkes onu kendi yapısına göre bir şekle sokar. İlim kibirli olanı daha kibirli, alçak gönüllü olanı da daha tevazu sahibi yapar.
Hikmet
MÜMİNİN YİTİĞİ: HİKMET
Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerde yer alan hikmet kavramı çok geniş bir anlama sahiptir. Söz ve fiilde isabet etmek, işleri en doğru ve en uygun biçimde yapmak, eşyada gizli ilahi sırlar ve gayeler, faydalı ilim ve salih amel gibi birçok anlamı içerir. Bir anlamıyla da hikmet, insanı iyi ve güzel olana yönlendiren, çirkin ve kötü olandan sakındıran sözdür. Bu anlamda en büyük hikmet yüce kitabımız Kur’an’dır. “Allah sana kitabı ve hikmeti indirdi…” (Nisa, 4/113) ayetinde Hz. Peygamber’e verilen hikmet, vahyi anlama ve uygulama kabiliyeti olan sünnettir. Hikmet kelimesi, günlük hayatta ise olayların hikmet gözüyle değerlendirilmesi şeklinde kullanılır. Bununla kastedilen mana, zahirin yanı sıra batına bakmak, görünenin ardındaki görünmeyen tarafa dikkat çekmektir. Hikmet evrenseldir. Nerede ve ne zaman, hangi kaynaktan bulunursa hemen alınmalıdır. Nitekim Hz. Peygamber; “Hikmet müminin yitiğidir, onu nerede bulursa alır.” (İbn Mâce, Zühd, 15) buyurarak buna işaret etmiştir.
Diyanet İşleri Başkanlığı
Ey Oğul,
Sabretmesini bil. Vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma; insanı yaşat ki devlet yaşasın.
Çok konuşma, boş konuşma, kem konuşma.
Hayvan ölür, semeri kalır; insan ölür eseri kalır. Gidenin değil, bırakmayanın ardından ağlamalı. Bırakanın da bıraktığı yerden devam etmeli.
Sevgi davanın esası olmalıdır. Sevmek ise sessizliktedir.
Nev’iyâ lâzım değil olmak filân ibn-i filân
Ma’rifet kesb eyle tâ bir âdem ol âdem gibi
^
Nev'i Efendi
[Filânın veya filânın oğlu olmak hüner değil. Faydalı ilim edin, öğrendiklerine uygun yaşa; bunu da gösterişsiz ve yalnız Allah için yap ki; adam gibi adam olasın.]