Yaygın tefsire göre, Rahman Suresi'nde “Ona beyanı öğretti” 4. âyetindeki beyân, insanı diğer varlıklardan ayıran nutk melekesi demektir (Gürkan 2010: 86). Bu, ontolojik hiyerarşiye bakarak daha iyi anlaşılır: ilim *akıl *harf *nutuk “beyan. Allah tarafından ilim ve akılla donatılan insan, sumttan (suskunluk) nutka (nutk-ı dâhili), nutuktan beyana (nutk-ı hârici) geçer. Şeyh Gâlib'in beyti, burhan, nutuk, beyan münasebetini veciz olarak ifade eder (Yüksel 1980: 75):
Benim mu'ciz-beyân-ı nutk-ı burhânım dehânımdır Meh-i ma'nâ-yı şakka tiğ-i engüşt-i zebânımdır.
Buradaki “beyân-ı nutk” tabirine göre beyan, nutkun açıklanmasıdır. “Şeyler zıtlarıyla açıkça tanınır.(*)sözünün belirttiği gibi, beyan-açıklamanın üç temel mânâsı vardır: 1. İzhar (açığa çıkarmak), 2. İzah (vâzıh kılmak), 3. Tafsil (ayırmak, yefsılü beynehüm). Arapça harekesiz olarak aynı yazılan alem ve ilmin özel adları olarak lisan ve şeriat, nutkun beyanının iki yoludur. Lisan ve şeriata göre dar ve geniş mânâda iki beyan ilmi ortaya çıkar. Birincisi, belagatin üç dalından (meâni, beyân, bedi”) biri sayılan lisani beyan ilmi. İkincisi, şeriatın beyanının ilmi olarak filoloji (hadis-fıkıh). İmam Gazâli buyurur: “Ve “ulüm-i şer'iyye ise ki beyân ile maksüd olan 'ulümdur ya'ni ki neşr ve ta'limi maksüd olan “ilmlerdir, onlar mahmüd ve memdühlardır” (elMardini 2015: 1/187).
·
6 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.