DÜNYANIN TARİHİNİ YENİDEN YAZMAMIZ MI GEREKİYOR?
Astronomlar Dünya'nın yaşını 4,54 milyar yıl olarak tahmin ediyorlar. Bu rakamda hata payı artı eksi birkaç on milyon yıl. Gezegenimizin aktif jeolojik yapısı o zamandan bu zamana fiziksel ve kimyasal olarak değişime uğramadan kalmış kayaları bulma olasılığımızı sıfıra indiriyor.Ancak zaman zaman Dünya'ya çarpan meteorlar bize Güneş Sistemi'nin ilk günlerinden kalan dokunulmamış maddeleri getiriyor.
Bilim insanlan bu uzay kayalarındaki radyoaktif yaşlarını aynen Dünya'daki Karbon-14 tarihleme yöntemi gibi tahmin etmeye çalışıyorlar. Bulgulara göre kayalık gezegenlerin önemli bileşenleri olan mineraller genç Güneş nebulasından 50 milyon yıllık bir süre zarfında soğuyup katılaşan maddeler. Ancak Dünya ve benzeri kayalık gezegenlerin nasıl oluştuğu sorusuna hala net ve kesin bir yanıt bulabilmiş değiliz. Bilim insanları arasında "çarpışıp birleşme" teorisi geniş kabul görüyor. Bu teoriye göre büyük boyutlu asteroitler çarpışınca birbirlerine kaynıyorlar. İlk başta rastgele gerçekleşen bu çarpışmalar, oluşan kütlenin boyutu büyüdükçe artan kütleçekimin diğer parçaları kendine çekmesi ile sistematik bir hale dönüşüyor ve kartopu etkisi ile büyüyor. Zamanla Güneş Sistemi'nin iç bölgesinde "öngezegen" adı verilen bu yapılar hâkimiyet kuruyorlar ve milyonlarca yıl sonra bugün Güneş Sistemi'nde gördüğümüz dört kaya gezegene dönüşüyorlar. Son zamanlara kadar gezegenbilimciler bu öngezegenlerin içindeki hammaddelerin zaman zaman Dünya'ya düşen grenli kondrit meteoritlerde olduğu gibi, elementlerin bir karışımından oluştuğunu düşünüyordu. Varsayıma göre birleşme süreci bitmeye yüz tuttuğunda geride kalan büyük kütleler ısınmaya başladı. İçleri eridi, demir ve siderofil olarak sınıflandırılan bazı elementler merkeze çekilerek eriyik çekirdeği oluşturdu. Geride kalan silikat tabanlı kayalar bu çekirdeğin etrafını çeviren mantoyu ve onun üst katmanındaki kabuğu oluşturdu. Bu sürece de "ayrışma" adı verildi.
Ancak son dönemde gerçekleştirilen ilginç bir keşif bu senaryonun bir anda çöpe gitmesine neden oldu. 2006'da yeni bir tarihleme yöntemi, demir meteoritlerin düşünülenden çok daha eski olduğunu ortaya koydu. O kadar eskiydiler ki, oluşum tarihleri Güneş Sistemi'nin ilk günlerine kadar iniyordu. Bu, öngezegenlerin ısınıp içlerinin eridiği ve sıvı çekirdeklerini, birleşip bugünkü hallerini almadan önce oluşturmuş oldukları anlamına geliyor.
Sayfa 27Kitabı okudu
·
2 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.