Aristoteles yaşlılar hakkında der ki: "Hayatlarını umutlardan çok anılar yönlendirir, çünkü önlerindeki hayat kısa, geçmişleri uzundur ve umutlar geleceğe, anılarsa geçmişe dönük olur. Gevezeliklerinin nedeni budur." (Buraya döneceğiz,)

Algernon'a Çiçekler 1960'larda yazılmış, fakat konu bugünün de konusu, buna bakarak konunun 50'lerden bu yana süregelen bir bilim meselesi mi, sosyal bir arıza mı, yoksa daha başka bir şey mi olduğuna karar verebiliriz. Bir kobay faresi ve 'uygun denek' Charlie'nin merkezinde olduğu bilimsel bir deney sürecinde harika bir toplum incelemesi okuyoruz bilim kurgu ve fantezi yazarı Daniel Keyes'in Algernon'a Çiçeklerinde. Romanda üç unsur (bilim, hasta ve toplum) birbirinden ayırmadan iç içe inceleniyor.. Yazar, bu incelemede bilim insanlarına kendi elleriyle yarattıkları zekâ vasıtasıyla yöntemlerindeki 'kısa devreyi' onarma önerisi sunarken, genel olarak eksik uzuvla doğan insana gösterilen şefkatin, düşük zeka düzeyiyle doğan bir insanda neden 'tahammüle' dönüştüğünü sorguluyor; zekâ, bilim dünyasına göre insanı bir fareden ayıran basit bir çizgi. Fakat bilim dünyası bu çizginin bir tarafından diğer tarafa geçişlere laboratuvar ortamında açık, vicdanen ve ahlâken tahammülsüz!. Tahammülsüz, çünkü düşük zekâ akademik egoları hiçbir zaman rahatsız etmezken, dahiliğe dönüşüp egolara dokunduğunda hemen bir deney aksaklığı sayılıyor. Aynı çizgi -zeki ya da düşük zekâyla doğmak- toplumsal açıdansa ebeveynlerin için itibar(!) konusu. Düşük zekâ basit bir iş yerinde sevimli dururken, zekâ yükseldiğinde iş arkadaşları arasında rekabet problemine dönüşüyor. Bir tarafta yalnızca bir gözlem aracı olarak görülen 'örnek' bir başka tarafta yalnızca eğlence objesi... Fare Algernon'a deney kafesi olan labirent, Charlie için zekâsının farklı seviyelerinde umut arayarak gezindiği aile, iş, sokak ve laboratuvarlardı belki de.. *Ben akıllı olmak istiyorum.. Birey karakterlerinin değişen koşullar karşısında aynı bedende ikinci bir ben'i ortaya çıkarması ise belki de Keyes'in teorilere konu olan reenkarnasyonu bu biçimiyle eleştirme çabası mıdır diye de düşündürüyor. Bilim insanı kitapta akademik egolarının dokunulmazlığı ile de eleştirilir, Bilim dünyasında (en azından bu kurguda) sevgi, empati, şefkat gibi şeyler 'akademik verilere' konu olacak bir girdi değildir. Veriler için hazır tutulan uygun denek ve ortamsa daima hazırdır, - Onlara gerekli dokunuşlar en çok kitap sayfası çeviren ellerce yapılır, bakılır, gözlemlenir, raporlanır.. Sonrası, değerlendirmeler, makaleler, sunumlar ve akademik alkışlar.. *Bilim açısından hoşumuza gitmese de olması gereken süreç bu ve o dünyada işler böyle yürüyor... Charlie'nin zekâ yolculuğundaki ifadelerini yansıtırken algılarımıza güzel dokunuşlar yaptırmış bir çevirmen başarısı da var ki gerçekten bir tebriği hak ediyor.. Algernon'a Çiçekler'e inceleme yazmaya karar verdiğimde, henüz kitabın tesiri altındayken, bir yerde ilk paragrafta yer verdiğim

Aristoteles sözüne rastladım da.. Bir daha okuyalım mı?. Düşük zekâlı Charlie Gordon'un içinden çıkıp, umudu anılarının iyileşmesine bağlı olan dahi Charlie'nin hayatını bu umut yönetiyordu işte.. Ve henüz otuzlarına rağmen, düşük zekâlı geçmişinde geçireceği sürenin, çok az vaktinin olduğunu anladığı zeki geleceğinden daha uzun olacağını kabullenişi bir Charlie profili sunuyor adeta. Gevezelik diye tabir edilen yaşlı davranışı ise bir anlamda Charlie'nin umutsuz çırpınışları olmalı.. Bu yalnızca bir özdeşleştirme tabi, Bakalım kitap hanginize ve ne gibi özdeşleştirmeler sağlayacak. ;) Keyifli okumalar dilerim..

Algernon'a ÇiçeklerDaniel Keyes · Koridor Yayıncılık · 201514,8bin okunma

··

112 görüntüleme

Caner the CahilBender

@Sokratesin_Sinegi ·

14 Nisan 2021 01:57

Yine mi Aristo 😒 Platonculuk kazanacak. Valla artık ikinizin incelemelerini bekler oldum. Şu kaybedenler kulübünde intihar edecekken radyoda kaybedenler kulübüne denk gelip ölmeyi unutan adam gibi oturdum bu mahşer yerinde ne yazar da okurum diye bekliyorum 🙄

3 önceki yanıtı göster