20. yüzyıl göstergebilimcisi Roland Barthes, Yazı Üzerine Çeşitlemeler ve Metnin Hazzı adlı bu denemelerinde göstergebilimci kişiliğini kısa süreliğine bir kenara bırakıyor. Uzun yıllar insanlara dilin inceliklerini kavratmaya çalışmış olan yazar, bu kez önce yazının inceliklerini düşündürmeye davranır. Öncelikle okuru yazıya davet eder. Taşlar, duvarlar, mağaralar ile çevirir her yeri ve tam ortaya okuyucuyu bırakır. İşte yazının ereksel olarak ortaya çıkışını kendimizde aratır. İletişim olarak sunmaz yazının ereğini ve bu noktada dilbilimcileri sert bir şekilde eleştirir. İşlevsellik, mutasyonlar derken okur, yazı tarafından kabul görür; asla tam tersi değil. Yazı tarafından içeri alındıktan sonra dizgeler meselesine geçer Barthes. Yine dilbilimcilere bolca eleştiri sunar. Söylediğim gibi, o göstergebilimci kişiliğini bırakmıştır bir kenara. Metinlerini yazarken aslında yazı tarafından kabul görmek isteyen bir okurdur aynı zamanda. Bu yüzden sistemi devamlı irdeler, ideogramlar ve piktogramların işlevselliği arasında sürekli gidip gelir, alfabelerin sistemini ve alfabemerkezciliği inceler. Bir zaman sonra kendini tutamadığından mıdır bilinmez, göstergelerin ortaya çıkışından bahsedip konuyu bıçak gibi keser. Barthes'ın yazıya dair benzetmeleri, yazı ve insan ilişkilerini sık sık ele alması Lacancı psikanalitik yaklaşımı hatırlatır. Yazıyı en başta filolojik açıdan incelemekten ziyade grafolojik olarak irdelemeye koyulur. Bu açıdan Lacan, Leclaire gibi psikanalizcilerin etkileri açıkça görülür. Metnin Hazzı'nda psikanalize daha iyi bir giriş yapar. Konu ''haz'' olunca kaçınılmaz olanı yakalar yazar. Nevrozdan Sade'a kadar değinmediği mesele kalmaz neredeyse. Okuru hazzın ulaştığı son noktaya, sözcüklerin cennetine kadar götürür. Yolda fikirlere, analizlere, anlamlara karşı kayıplar verilse de hazzın ulaştığı son nokta görülmeye değerdir. Barthes ve bu kitap da öyle.

Yazı Üzerine ÇeşitlemelerRoland Barthes · Yapı Kredi Yayınları · 201620 okunma

·

163 görüntüleme

V A N T A B L A C K

@YsnDmrts ·

3yıl

Bence kitap okumaya başlamadan önce ilk okunması gereken kitap. Kelimelerin güçlerini kavratması çok önemli. Güzel paylaşım. Teşekkür ederim .

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Başak