"Beni yiyecekler," diye yineliyordu, bininci kez, "beni yiyecekler! Yok edecekler beni!"
Modern insan için var olmak, yüce bir anlamdan yoksun, hiç bulunmayacak da olsa anlama arayışının sürdüğü bunalımlı bir varoluştur. Kimileri bu varoluş şuurunun hiçbir zaman farkında olamayacaktır -ki bunlar nispeten şanslı kişilerdir- kimileri de bu şuura ermiş, varoluşun dayanılmaz ağırlığını omuzlarında hissetmekte ve kendisi gibi saçma, dünyaya fırlatılmışlığını anlamlandıracak “aşkın” bir varlığın olamayacağını düşünmektedir. J.P. Sartre’ın “bulantı” dediği bu durum varoluşun şuuru ile başlamakta ve varlığının sonuna dek orada durmaktadır. Varlığını kendinden aşkın bir varlıkla anlamlandıramayan varlık için tek yol kendini yaratmasıdır. Her insan kendini yaratmak durumunda olduğu için bu sorumluluğun omuzlarımıza yüklenmesi bulantıyı da beraberinde getirecektir. Ancak bu bulantı bizi kendimizi yapmaktan alıkoymadığı gibi aksine varlığı harekete geçiren, hareketle birleştiren bir bulantıdır. Bu durumda kendimizi yaratma yolunda daima bir bulantı içindeyizdir. Bulantı hayatın geçici olmayan tatlarından biridir çünkü beni ben yapar. Bana göre yukarıda da söylediğim gibi varoluşun şuuruna ermeyen kişi az da olsa şanslıdır. Çünkü omuzlarında sadece dünyanın yükünü taşır. Kendi varoluşunun yükü yoktur. Çoğu zaman da bunun farkında olmadığı için dünyanın yüküyle mustariptir ve bundan da şikayetçidir. Ama bir de bunların farklı versiyonları olan aklını ve gücünü başkasının emrine vermiş konfirmist tipler vardır. Bana bu insanlar hep eğlenceli gelir. Artık bundan dolayı mı nedir karşıma böyle insanlar çıkar hep. Kitapta da kendi varoluşundan bir haber, işi insanları reklam yoluyla manipüle etmek olan, kendinden küçük olanı ezen, kendinden büyük olanın önünde kuyruğunu sıkıştıran, zekâsını benzerlerinin zihinlerini uyuşturmak için kullanan, kendi üstünlük iddiasını sıradan insanların ruhsal sefaletlerinde canlandırmış Charles ismindeki karakter de bu doğrultudadır. Boş bir daireyi kiralamak için gittiği apartmanda üst kata çıkmak isterken asansörde mahsur kalır. Ama asansörde kimse ona yardım etmez. Evin sahibi kadın ise Charles’in tüm yardım çağrılarını yanıtsız bırakır. Ve asansörde yaşamaya başlar, bir saat değil, bir gün değil tam üç hafta. Olay kısaca bundan ibarettir. Bu süre boyunca varlığını ve hayatını sorgular. Tam içine varoluşun bulantısı ve şuuru düşmek üzereyken belki de her şey için artık çok geçtir? Bunun cevabını kitabı okursanız alırsınız. İnsan yapımı bir makinede günler boyu sıkışıp kalmak, hareket edememek, aptal gururu yüzünden başkalarının yardımına kendini kapatmak ama sonradan başkasına muhtaç olmak sadece bu kitaba özel bir durum değildir. Bu yaşadığımız, içinde bulunduğumuz dışardaki dünyayla birebir aynıdır. Bir hastane odasında başlayıp belki yine bir hastane odasında sona erecek “belirlenmiş” hayatımızın birebir aynısıdır. Saatlerin arasına sıkıştırılarak hızın kölesi haline getirilen yaşamlarımız adı modern olan ama aslında ilkel bir Homo Habilis’ten beter olduğumuz bir çağda arkasından bakıp kendisine ağıtlar yakacak bir ozana ihtiyaç duymaktadır. Yazarın da dediği gibi “biz dünyanın süprüntüsüyüz”. Ve dünya batmadıkça da oradan oraya süpürüleceğiz.
