Kitap hakkındaki bazı incelemeleri okudum. Biraz haksızlık yapılmış buldum ve bazı incelemeleri de aşırı abartılı gördüm. Bu sebeple kitabı genel olarak incelemek yerine içinde bulunan altı hikayeyi ayrı ayrı incelemeye karar verdim.
•İnsan Neyle Yaşar?
Kitaba ismini veren bu öyküde bir meleğin cezalandırılması anlatılıyor. Tanrı onu üç soru ile dünyaya gönderiyor. Bu soruların cevaplarını bulması gerekiyor. ''İnsanda ne var? İnsana ne verilmedi? İnsan neyle yaşar? Yardımlaşmaktan,iyilikten, sevgiden ve bence çok önemli olan duyarsız olmamaktan bahsediliyor. Fakir bir ayakkabı tamircisinin işleri çok kötü olmasına rağmen muhtaç birini( ceza kesilmiş ve dünyaya gönderilen meleği) giydirmeye çalışması, karnını doyurması, kalacak yer vermesi hatta ona mesleği öğretmesi anlatılıyor. Tabi verilmek istenen mesaja baktığımızda bizi yaşamla bağlı kılan şeyin sevgi olduğu üzerinde duruluyor.
•Kıvılcımı Söndürmeyen Ateşi Zapt Edemez
Bu öyküde verilmek istenen mesaj ; eğer bir şeyler kötüye gidiyorsa, ilişkiler bozulmuşsa buna dur demelisin, eğer dur demeye gücün yoksa ileride işler daha kötü olduğunda müdahale etmek çok daha zor olacaktır.
•Mum
Kitapta hiç sevemediğim hikaye işte bu. Toprak ağasının köylülere çok fazla iş vermesi onları sürekli cezalandırması, hatta ölümlerine bile sebeb olması. Köylüler bu adamı öldürmek istiyorlar. Ama içlerinde biri sabırlı olmaları gerektiğini öğütlüyor. Bir yüzüne tokat atarsa diğer yüzünü çevirmesi gerektiğinden, kötülüğe karşı direnmemeleri gerektiğinden bahsediyor. Ama asıl verilmek istenen mesaj insan öldürmenin, ki bu kötü biri bile olsa çok büyük günah olduğu. ''İnsan öldürmek kolay ama kan ruhuna da sıçrar. Kötü bir insanı öldürünce kötülüğü de yok ettiğini sanırsın sonra bir bakarsın ki yok ettiğini sandığın kötülükten daha beteri senin için de büyüyor musibeti boyun eğersen gün gelir musibet de sana boyun eğer.'' Burada öldürmenin, kötülüğe kötülükle cevap vermenin bedbaht sonundan haber verilmek istenirken zulme boyun eğme, kötülüğe göz yumma göz ardı edilmiş.
•Kızlar Büyüklerden Akıllıymış
İki küçük kız oyun oynarlarken kavga etmeye başlar. Sonra anneleri sonra da babaları kavgaya dahil olur. Büyükler dövüşmeye devam ederken küçük kızlar olanları unutup oyun oynamaya devam eder. Çocuklardan öğreneceğimiz çok şey var. Keşke dünyayı çocuklar yönetse.
•İnsana Çok Toprak Gerekir Mi?
Bir köylünün toprak açlığını anlatan çok güzel bir öyküydü. En son toprak almak istediği yerde, Başkurtlarla bir anlaşma yapar. Güneşin doğuşundan batışına kadar ne kadar yürüyerek toprak çevirir, başladığı noktaya geri dönerse çevirdiği topraklar onun olurdu. Köylü kocaman bir arazi çeviriyor çevirmesine ama öykünün en sonunda yazdığı gibi üç arşınlık toprak parçası ona yetiyor.
•İlyas
Burada verilmek istenen mesaj dünya malıyla uğraşırken ne sevdiklerimize ne de kendimize zaman ayırabiliyoruz. Dünya malın çoksa uykun az, zamanın kısıtlı, huzurun noksan oluyor. Mal varlığı elinden giden İlyas' ın halinden eskiye göre çok çok daha memnun olması anlatılıyor.
Genel olarak hikayelerde hep fakir halk ve yolsulluk içindeki halkın değerleri ele alınmış. Fakir ama mutlu, sevgi dolu, barışçıl, güven içinde, maddiyatın olmadığı, maneviyatın tavan yaptığı bir toplum çizilmiş.
Yazdıklarımı bir araya getirdiğimde okunması gereken bir eser olduğunu düşünüyorum.
Bol kitaplı çok okumalı günler dilerim.j
